oude schoolplaat

[m.kolsters.]

schoolplaat van ruim 100 jaren oud van Drentse landschap met bijenkorven



Tinus Kolsters
't Bakhuis

[Oude Essink]

Leuk, dat jij die plaat laat zien, Tinus [:)] Nooit gezien; en dan als toegift nog een fraaie Hunnebed erbij!

[Bart de Coo]

Ik kan me herinneren dat ik een aantal jaren geleden eens een artikel heb zitten lezen over een proefschrift van iemand die gepromoveerd was op het Drentse landschap. Wie nu in Drenthe komt, ziet heel veel bomen, maar die dateren vooral van de 20e eeuw. Voor die tijd moet Drenthe er inderdaad zo uitgezien hebben als op de schoolplaat.

Wat ik me vooral van het artikel herinner, is een berekening van de hoeveelheid tijd die een Drentse boer in de 19e eeuw kwijt was met plaggen steken. Dat moet ongeveer eenderde deel van zijn tijd geweest zijn! Dus met de kar naar de hei, plaggen steken, terug naar huis en uitspreiden over de koeienstal. En als de plaggen dan verzadigd waren met mest, terug uitspreiden over de akker.

Jan Speelziek vertelt in een van zijn boeken dat het huidige Nederlandse heideareaal nog maar 5% is van wat het ooit was. Dat zou wel eens kunnen kloppen, als je bedenkt wat erbij kwam kijken om de grond zo schraal te houden. Laten we trouwens niet denken dat de boeren die plaggen staken uit overwegingen van natuurbehoud of zo. Vreselijke ellende was het.

Wie eens een klein beetje geschiedenis van het Drentse platteland wil opsnuiven, zou eens dat openluchtmuseum moeten bezoeken. Ik ben vergeten hoe het heet - ik bedoel niet die Arnhem natuurlijk. Ze hebben daar uiteraard plaggenhutten nagebouwd. Als je er doorheen loopt, dan denk je, mwa, hier wil ik wel een paar weekjes vakantie houden. Maar als je dan in de tentoonstellingsruimte oude zwart-witfoto's ziet uit het begin van de twintigste eeuw, dan krijg je onmiddellijk associaties met sloppenwijken in derdewereldlanden. Wat een bittere, bittere ellende.

Kortom, prachtige schoolplaat, maar laten we er niet al te rouwig om zijn dat het voor eeuwig verdwenen is.


Groet,


Bart

[Wim Joosten]

Hallo Bart. Ik denk dat je Barger-Compascuum bedoelt. Daar is het Veenmuseum.



Met vriendelijke groet,
Wim

[Jaap v.Popering]

Op de grote stille heide.
Dwaald een herder eenzaam rond .
'wijl zijn wit gewolde kudde ,
trouw bewaakt wordt door zijn hond.
En al dwalend ginds en her .
Denkt de Herder , ach hoe ver .
Hoe ver is mijn heide ?
Hoe ver is mijn heide .
Mijn Heide .

[m.kolsters.]

Ja en nu kreeg ik de vraag of deze plaat met hand is geschilderd.
Ik zou het niet weten Dick,die komt leren om een korf te maken met
4 van zijn mannen.
Maar nu ,wie kan hier duidelijkheid in geven.
Hoe werden de schoolplaten vroeger gemaakt.
Toch met de hand geschilderd.

Tinus Kolsters
't Bakhuis

[Hans van der Post.]

Als ze zijn geschilderd moet je de schilderstreken van de kwast zien.

Ik denk dat ze zijn gedrukt.
Je zou met een loep moeten kijken of je een fotoraster ziet.
Als dit zo is dan zijn de platen gedrukt en waarschijnlijk ingekleurd.

Bart de Coo zou dat aan zijn vader kunnen vragen die is drukker geweest.



!Hans.

[Bart de Coo]

Mijn pa weet echt alles van dit soort dingen inderdaad, maar ik mag ook zelf over enige oordeelkundigheidheid aangaande historisch drukwerk beschikken. Schoolplaten - ik neem aan dat je met name die beroemde van Isings bedoelt - zijn natuurlijk reproducties van een of ander origineel: drukwerk dus. Je kan natuurlijk moeilijk voor alle plattelandsschooltjes hele schilderijencollecties gaan aanleggen.

Maar Tinus, hoe ziet de buitenkant eruit? Zitten er aan de boven- en onderkant houten stokken? Is het een stuk papier dat is vastgelijmd op bordkarton? Ik denk een van de twee.


Groet,

Bart

[m.kolsters.]

Nou daar gaan we,Scheepstra & walstra 2e serie no 2
Uitgave van J.B.Wolters Groningen steendr.v.P.W.M.Trap.
Het is papier dat is vast gelijmd op bordkaton.

Tinus Kolsters
't Bakhuis

[Piet Jager]

Van deze zelfde P.W.M.Trap (Pieter Willem Marinus Trap 1821–1905) zijn er meer schoolplaten in omloop, b.v. Paleis op de Dam - Amsterdam (als litho) uit 1860

Schoolplaat Scheepstra & Walstra. Ambachten en Bedrijven. In de Veenderij. Groningen, J.B.Wolters. (c. 1890). 57 x 76 cm. On card-board. 1 corner dagamed. (Scheepstra & Walstra Platen. Serie 2 No 3). 2e druk). Licht gebruind. Order number (132467). EUR 113,00
Lithografie P.W.M.Trap. Amsterdam.


Schoolplaat Scheepstra & Walstra. Ambachten en Bedrijven. Op de heide. Utrecht, Kemink & Zoon, n.d. (c. 1890). 57 c 76 cm. On card-board. 1 corner dagamed. (Scheepstra & Walstra Platen. Serie I No II). Order number (132426). EUR 113,00
Lithografie P.W.M.Trap. Amsterdam


Schoolplaat. Bij den pottenbakker. Steendr. firma P.W.M.Trap. Groningen, J.B.Wolters, n.d. 58 x 74 cm. Foxed. (Scheepstra & Walstra. Ambachten en bedrijven. 2e sie No. 13. 2e druk). Order number (109308). EUR 113,00

!Piet