Wetenswaardigheden uit de oude Groentjes

[Els Kleijnendorst]

Tijdens het bewerken van de oude Groentjes kom ik heel vaak teksten tegen die zo aardig of interessant zijn dat ze er om bedelen om uitgelicht te worden.

Af en toe zal ik deze stukjes tekst op deze plek onder uw aandacht brengen. Over het algemeen zal het slechts een enkele regel of alinea zijn, de gehele artikelen kunt u altijd in het archief van het maandblad "Groentje" lezen (zie bovenbalk). Het interessante gedeelte van de tekst wordt 'vet' geplaatst.
Zou de andere bewerkers van de "Groentjes" willen verzoeken hieraan ook mee te werken.

De stukjes zijn voorzien van een nummer en zou u voor uw reactie eerst dit nummer tussen haakjes willen vermelden? Denk dat het anders een rommeltje wordt.

Met vriendelijke groet,
Els

.-.-.-.-.-.

(1) Mei 1930, artikel: Waarnemingsstations: (Soesterberg, maart 1930)

De overwintering is schitterend verloopen, zeer weinig dooden op de bodemplank, meestal slechts 20 tot 40 stuks, weinig voedsel verteerd wat zeer goed aan het wasmul is te zien, ja in het wasmul zijn zelfs de bekende vliegervormige wasplaatjes reeds te vinden. De vraag is natuurlijk van wanneer die zijn; ik voor mij geloof dat die nog dateeren van het voedsel verzegelen. Dan vindt men verder nog eens een doode wasmotlarve wat natuurlijk broedaanzet beteekent, evenals de uitgetrokken bijenlarven, die door de wasmotlarve beschadigd zijn. Men ziet dus er is weder leven in de brouwerij. Zoo'n bodemplank van korf of kast is in deze tijd van het jaar zeer interessant voor ons imkers, het is het dagboek van het volk gedurende de wintermaanden, voor degeen die het kan lezen zegt het alles, of de koningin aanwezig is of niet, dito voor broed, voer, en nog veel meer.

.-.-.-.-.-.

(2) Juni 1930, uit: Juni: Werkzaamheden in het kastbedrijf.

Tegen 10 Juni beginnen de acacia's te bloeien, welke in sommige jaren vrij wat geven kunnen, doch in de meeste jaren geeft Juni tusschen 10'”20 een koude-terugslag en beantwoordt het gewin niet aan de verwachtingen.

Els: heb hier nooit op gelet, maar is dat zo ? Of is de periode wellicht iets naar voren geschoven ?

.-.-.-.-.-.

(3) uit hetzelfde artikel (juni: werkzaamheden in het kastbedrijf)

De raat, die van de bovenlatten is gekomen, kneedt men aan ballen, opdat de wasmot er geen eitjes in kan leggen.

Els: werkt perfect!

[LWPisa]

De bloei van de (pseudo)acacia lijkt me ook vroeger, begin juni of eind mei, althans sinds ik er op let. Misschien hangt het erg af van het voorjaar en de invloed hiervan op de bloemknoppen, dus hard maken kan ik het niet.

L

[Els Kleijnendorst]

(2) Lennard, het gaat mij om de koude periode. Mijn bijenteeltleraar heeft mij destijds geleerd dat als de acacia gaat bloeien er een drachtloze periode is. (wellicht alleen hier in het westen). Maar misschien is het niet zozeer een drachtloze periode, maar, zoals beschreven, een kwestie van een periode van kou.
Tussen 10 en 20 juni valt ze in ieder geval niet meer, de bijenmarkt in Leiden wordt altijd in deze periode gehouden en die heeft '“ op een enkele uitzondering na '“ patent op mooi weer.
Maar mocht zo'n kou periode, weliswaar door het broeikaseffect naar voren geschoven, nog bestaan, dan zou je hier als imker op kunnen anticiperen i.v.m. de volkssamenstelling.
Hans, jij let nogal op het weer, heb jij dit ooit geconstateerd?

[maartenkleijne]

Als bevestiging:
2 of 3 jaar geleden begon hier in Hilversum rond 25 mei de acacia rijkelijk en overdadig uit de knop te komen, zodat je als imker dacht: 'als het even wat warmer wordt krijgen we een topjaar voor acacia honing'.
Maar ja, integendeel: rond 1 juni viel de 'herfst' in, koud, storm, slagregens; en tegen 10 juni lag de grond bezaaid met afgeslagen, maar niet uitgebloeide acacia bloesems.

Eind mei in plaats van half juni bloeiende acacia's is tegenwoordig heel normaal.

[Hans van der Post.]

Ja Ja ik dacht laat nu eens ander zijn of haar verhaal vertellen.[:)]
Inderdaad sinds de temperatuur "sprong" (1989) bloeit de acacia in Oegstgeest 14 dagen vroeger. Was eerst 10/12 juni. Maar niet alleen de acacia bloeit vroeger in het jaar maar lindebomen bloeien ook 14 dagen eerder. Zo bloeide de zilverlinde in Leiden op de Zoeterwoudse singel voor 1989 pas in de eerste week van augustus nu is dat 16/18 dagen eerder zo rond de derde week van juli.
Hans

[Els Kleijnendorst]

Hans en Maarten,
het gaat mij niet om de acacia, maar of er vaak een koude periode is eind mei. Dat wil ik graag weten.

[Hans van der Post.]

Het is een algemeen gegeven dat er een koude periode is rond eind mei tot half juni en niet de laatste 15 jaar maar voorzover ik kan herinneren altijd al.
Hans.

[Els Kleijnendorst]

(4) Voor de Friezen onder ons een artikel van mei 1929:

[center]IETS OVER DE GESCHIEDENIS DER BIJENTEELT
IN FRIESLAND. [/b]

[/center]Wij moeten het land waar in oude tijden Friezen woonden ons veel grooter voorstellen, dan het tegenwoordige Friesland. De bewoners ervan bleven lang hun vrijheid behouden en als grensland had het nimmer die belangstelling, welke de meer zuidelijke volksstammen ondervonden.

Wat ons bekend is van de Friezen uit de eerste eeuwen van onze jaartelling is door schrijvers vele eeuwen later uit overleveringen verzameld en opgeteekend. Hofdijk zegt in 'žOns voorgeslacht", dat de bouwers van de Hunnebedden uit honig, die van wilde bijen uit de bosschen werden gewonnen, een verfrissende drank wisten te bereiden (mede). In de oude Koopstad Utrecht, de Neude was toen de haven, brachten de schepen uit Stavoren ook honig mede uit de bosschen van Friesland, die beroemd was. Bij informatie bleek mij, dat in de verzameling van Friesche oudheden, die toevallig of bij het afgraven van terpen gevonden waren, niets was, dat betrekking had op Bijenteelt. Waarschijnlijk werden er dus geen bijen bij de woningen gehouden, eerst veel later komen daarvan aanwijzingen. Het oudste mij bekende bericht is van 1689 dato 13 Maart: het luidt:

• 'Op het geproponeerde ter vergadering gedaan is na deliberatie goed gevonden door desen te arresteeren, dat het de pachters van de Soete waren vrij zal staan, om een peil te doen van de honig en Syropen in deze Provincie wordende bevonden.'

[apiario]

Wij moeten het land waar in oude tijden Friezen woonden ons veel grooter voorstellen, dan het tegenwoordige Friesland. De bewoners ervan bleven lang hun vrijheid behouden en als grensland had het nimmer die belangstelling, welke de meer zuidelijke volksstammen ondervonden.

Els, de geschiedenis meld, dat enige tijd ,(het zij kort) de stad
Utrecht tot Friesland behoorde, en aan de andere kant (ergens waar JP woont)het uitstrekte tot aan Polen.......assiemenou Er waren toen ook Friesen die wat humor bezaten. Een kasteelheer vond dat ieder voor hem moest buigen. Daarom liet hij de ingang van zijn kasteel zo laag maken dat men er altijd moest buigen voor men naar binnen kon.
Toch een apart volkje,en ik kan het weten,want ik ben er ook.....

Bertus [:)]

[wilde]

(5) Werkbijbroedige moer.
In aug. 1928 schrijft Joustra over een 'merkwaardige ervaring'. Hij had een koningin die zeer goed was en daar wilde hij veel darren van telen om de gunstige eigenschappen via haar darren in de rest van zijn stand te krijgen. Het dier wilde echter geen darrenraat beleggen en hij kwam tot de voorlopige conclusie dat ze waarschijnlijk 'werkbijbroedig' geworden was, onterecht veronderstellende, dat wellicht de hoeveelheid onbevruchte eitjes door een moer te leggen, beperkt was. Merkwaardig was dat dit volk zelfs werksterlarven in darrencellen had. Zoiets heb ik zelf nooit waargenomen.

Hij beschrijft het probleem heel leuk en ook voldoende duidelijk om met de huidige kennis zijn probleem op te lossen: De moer miste een deel van een voorpoot. Wij weten inmiddels dat de moer de celmaat herkent gebruik makend van een voorpoot. Voor hem kon die celherkenning '“ op welke wijze dan ook - niet het geval zijn, want ze belegde immers ook de ruimere moerdoppen met bevruchte eitjes.
Hij zet ook voor het eerst vraagtekens bij het fanatiek koppen van darrenbroed, wat tot dan toe als een dringend noodzakelijke beheershandeling werd beschouwd.
Albert de Wilde

http://www.bijen.info/forum/topic.asp?TOPIC_ID=6400