Artikel NVOX - bouw wespennest

[Erik Speksnijder]

In een artikel uit NVOX (nummer 7 - september 2001) wordt beschreven, op welke wijze de Vespa orientalis haar nest bouwt. Een wonderlijk verhaal:

De broedcellen van de wespensoort Vespa orientalis bevatten elk een klein kristalletje, dat naar beneden uitsteekt vanuit het midden van het dakje van de cel. Het kristal is qua samenstelling gelijk aan het magnetisch materiaal ilmeniet. Men vermoed dat deze kristalletjes dienen als referentiestructuur bij de bouw van het wespennest. Alle broedcellen in een nest zijn gelijk van vorm, in parallelle platen gerangschikt en hebben dezelfde richting ten opzichte van het zwaartekrachtveld. Bij de bouw van het nest spaart de wesp een uitholling uit in het koepeltje, waar hij het kristal in vastmaakt. De uitholling wordt gevuld met speeksel dat snel uithardt tot een flexibel polymeer. Als het dak van de cel van positie verandert, beweegt het kristal als gevolg van de zwaartekracht. Wellicht hebben wespen een zintuig dat gevoelig is voor magnetisme of in staat is infrarood waar te nemen. In het pikdonkere nest zouden ze de kristallen zo kunnen zien. Het kristal zou als een soort kompas kunnen werken of, omdat de kristallen bij de bouw van de cellen een heel netwerk vormen, als de waterpas van een landmeter.