minder populaire drachtplanten

[Marion Verspaandonk]

Aanvullende gegevens neven en nichten Impatiens

Vlijtig Liesje (I. walleriana)
Hier is onderzoek naar gedaan bij de Ambrosiushoeve. Keren bij de reuzenbalsemien honingbijen van boven witbepoederd naar huis terug, bij het Vlijtig Liesje wordt teruggekeerd met paars stuifmeel op de kop. Dit wil nog niet zeggen dat ze het ook in hun korfjes verzamelen. Het dient vooral voor de bestuiving. Honingbijen gaan hier enkel voor de nectar. (In Afrika waar de plant groeit wordt zij bestoven door vlinders en wordt de bloem niet door honingbijen bezocht) . Uit onderzoek in vliegkooien op de Ambrosiushoeve met vlinders, vleesvliegen en honingbijen bleek,dat voor het winnen van zaaizaad van het Vlijtig Liesje in kassen, honingbijen de beste keuze zijn. Natuurlijk moet voor een optimaal nectarniveau de watergift voldoende zijn. De plant wordt in ons land veelal als kamerplant gebruikt maar kan zomers ook tijdelijk buiten in de volle grond als tuinplant of in potten. Ze bloeit de hele zomer. Voor zaadtelers blijken honingbijen dus erg belangrijk.

Impatiens capensis

De geneeskrachtige soort waar Erik het over had en afkomstig is uit het oosten van Noord-Amerika blijkt in bepaalde streken van Engeland en Frankrijk in het wild te zijn ingeburgerd. Bij ons komt hij af en toe voor als tuinplant en kan zich dan welig voortplanten. Lange bloeiduur zomer en herfst, de oranjegele bloemen hebben vele bruine spikkels als nectarmerken. De sporen zijn abrupt gebogen. Bijenbezoek? Bekijk het videofilmpje hoe deze plant in het land van herkomst bestoven wordt: http://www.amherst.edu/~ejtemele/impatiens.html





Groot springzaad (I. noli-tangere) (zie zwartwit foto van Hennie)

Deze plant komt in België plaatselijk algemeen voor maar is in ons land wat minder algemeen. Groeit op sterk vochtige lichte plekjes in het bos vooral nabij waterloopjes en kan dan grote oppervlakten bedekken.Blad met stompe top. Sommige bloemen openen zich niet. Binnenin vindt dan zelfbestuiving plaats. De gele geopende bloemen hebben, anders dan het klein springzaad rode vlekjes als nectarmerkjes. Veel hommelbezoek. Volgens het boek van Arie Koster toepasbaar in stadsparken en recreatieterreinen. Lange bloeitijd juni '“sept.Mogelijkheid tot drachtverbetering voor hommels.

Klein springzaad (I. parviflora)

Net als de reuzenbalsemien een neofiet afkomstig uit de Himalaya en nu algemeen voorkomend in ons land, in Belgie wat zeldzamer. Op open lichte en droge tot matig vochtige lichte plekjes in het bos in grote getale voorkomend. Blad met scherp toegespitste top. Klieren op stengelribbels en nabij bladvoet. Op de aanhechtingsplaats van de bladsteel zitten enkele zeer grote opvallende klieren. Nectarklieren? De gele bloemen zijn kleiner dan die van groot springzaad en hebben geen nectarmerkjes. Ze staan met hun bloemopening schuin naar boven en soms zelfs helemaal recht naar boven. Misschien om nog beter op te vallen voor zweefvliegen en honingbijen? Uit hetgeen Els hierboven schreef zijn er aanwijzingen dat honingbijen mogelijk voedsel halen op deze plant. Zou volgens A. Koster toegepast kunnen worden als onderbegroeiing in stadsplantsoenen. Bloeit nog langer dan klein springzaad van juni tot oktober. Drachtmogelijkheid voor honingbijen?

Zijn er gevallen bekend van Impatienssoorten van diefstal met inbraak? Ik zou me dit kunnen voorstellen als bij bepaalde omstandigheden de nectarafgifte minder is maar ik heb zelf nog niet eerder sporen hiervan aangetroffen.

Marion Verspaandonk











Edited by - marion verspaandonk on 30/01/2002 01:17:27

[Marion Verspaandonk]

relevante gegevens gevonden door forummer Henk Kok

Das Trachtpflanzenbuch van Anna Maurizio en Friedgard Schaper uitgave 1994. Vanaf blz. 277 vinden we de volledige naam Impatiens glandulifera Royle en o.a. dat de plant extraflorale nektarien aan de bladstengel bezit. Verder wordt er niets vermeld over de functie van deze extraflorale nektarien. In het boek, Sekretion und Exkretion bei Pflanzen, E. Schnepf 1969 kom ik tegen dat de uitscheiding van suikers een secondaire bloesembiologische betekenis heeft gekregen, omdat er ook nektarien te vinden zijn op varens. De betekenis van (extraflorale)nectarien wordt hier in verband gebracht met sapstromen die instand gehouden moeten worden voor de aanvoer van andere stoffen die alleen met het phloemsap worden aangevoerd. De niet benodigde suikers en andere stoffen worden uitgescheiden en de overige stoffen blijven achter of worden geresorbeerd. De nectarien dienen dus alleen maar om de sapstroom op gang te houden en het aantrekken van insekten is voor de plant niet van belang in het geval van de extraflorale nectarien. Behalve misschien van insecten die belagers van de plant als prooi hebben.

Bedankt Henk

[Marion Verspaandonk]

Nectarien voor verdediging en aanlokken van specifieke bestuivers in relatie tot de reuzenbalsemien

De gegevens uit een van jouw bovengenoemd boek dateren uit 1969. Tegenwoordig zijn er nieuwe dingen ontdekt over de werking van nectarien en zijn de inzichten hieromtrent wat verfijnd.Vandaar dat ik hierover een en ander wat verder wil uitdiepen. Hoewel planten met hun wortels stevig verankerd zitten in de grond en veelal postbodes nodig hebben hun stuifmeel op de juiste plek te krijgen, zijn ze niet die passieve wezens die wij denken dat ze zijn en weten ze m.b.v. hun nectarien bepaalde stoffen uit het floeeemsap wel en andere niet uit te scheiden.

1 Wat betreft de nectarien buiten de bloem gelegen (de extraflorale) heeft Felix Wackers in Zwitserland ontdekt dat, zo gauw een plant door plantenetende insecten wordt aangevallen, de plant reageert met het produceren van nectar via deze klieren om zo de vijanden van haar plaaginsecten aan te trekken. De nectarsamenstelling is heel specifiek gericht om de juiste vijand voor haar belagers aan te trekken. De ene plant heeft andere belagers dan de andere. Daarom kan de nectar uitgescheiden door de extraflorale nectarien van de ene plant anders van samenstelling zijn dan de andere. Terug naar de reuzenbalsemen waarvan Henk in zijn boek heeft ontdekt dat de klieren van de plant extraflorale nectarien betreffen, kunnen dus door de plant gebruikt worden om zich tegen vraatinsecten te weren. (Andere vraatzuchtige 'plagers'

[Marion Verspaandonk]

Natuurfotograaf Martin Stevens mailde mij een nieuwkomer te hebben ontdekt langs de Lek. Het betreft het oranje springzaad (Impatiens capensis) afkomstig uit Amerika, de plant die Erik Speksnijder eerder hier noemde ivm toepassingsmogelijkheden. De plant met zijn feloranje kroon met bruinrode honingmerken (zie videoclip hierboven) is al eerder in Frankrijk en Engeland ingeburgerd en vormt daar hele bloemplakkaten. Ook de uitheemse Reuzenbalsemien heeft geleidelijk aan vele oevers in Duitsland weten te veroveren en wordt daar zelfs nu door imkers ingezaaid. Over het woekeren van uitheems planten '˜ten koste van' inheemse zijn vele voors en tegens te bedenken. Ik neem hier zelf het liefst een middenweg in. Rustig inzaaien maar wel weten, zoals ik eerder schreef, weten waar je dat doet. En mochten er teveel van komen een reuzenbalsemien trek je gewoon met stengel en kluitje heel makkelijk uit de grond. Er is nu veel in dit mapje over de reuzenbalsemien uitgediept maar een dingen weten we: Hoe ongeliefd reuzenbalsemienen voor sommige mensen ook kunnen lijken, voor onze honingbijen blijken de planten in ieder geval wel heel populair
Marion Verspaandonk