BIJEN EN TABAK.
Zoals je op de zadenbeurs van het forum kunt zien staat daar ook tabak in de aanbieding.
Ruim een jaar geleden, nog op zoem, was er een vraag over tabaksplant -zaden-
Nu had ik een tijdje geleden (1988) een verhaal opgenomen in de ons afdelingsblad naar de hand van Theo Sistermans Het is de tijd om te zaaien, en dit verhaal, met foto's van Johan ter Haar, laten lezen, als een voorpoefje op de zomer.
Hans.
TABAK EN BIJEN
De tabaksplant (Nicotiana tabacum) is een plant met een grote stengel, die rondom is bezet met matgroene bladeren en eindigt in een tros rode bloemen, die volgens Dr Jac. P. Thysse door hun overvloedige honing alle insecten tot zich lokken. Al spoedig hierna vormen zich vruchtdozen vol met licht-bruine zaadjes. In de septemberzon staan ze te bloeien, stevig van stengel en grootheid van blad.
Het kleine tabakszaadje, in maart onder warm glas gezaaid en in de tweede helft van mei in de volle grond geplaatst, is in korte tijd hoog op geschoten. In het begin zit er geen groei in maar dan bij warm en vochtig weer schieten ze opeens omhoog tot manshoogte.
De plant is bedekt met kleine klierhaartjes die het gedroogde blad een specifieke geur geven. De bladeren bevatten het alkaloide nicotine. Oorspronkelijk tropisch, maar wordt nu zelfs in gematigde streken geteeld. Vanaf de 17de en 18de eeuw komt de tabaksteelt in Nederland voor en wel in de omgeving van Amersfoort en Amerongen.
In de periode 1940 - 1945 werd ook in de bollenstreek volop tabak geteeld. Jammer voor de bijen wordt bij de professionele teelt de bloeiwijze in het algemeen verwijderd, zodat de groeikracht volledig beschikbaar komt voor de grote bladeren die spiraalvormig langs de stengels staan. Direct na de oogst worden de bladeren aan een touw geregen opgehangen en gedroogd in een overdekte ruimte, waar de wind doorheen waait.
De gedroogde bladeren worden nu in de vorm van een ham in elkaar geperst en op een oude vleesmachine of met een scherp mes fijn gesneden en is dan geschikt voor onze Dathe pijp of blaasbalg beroker om onze bijen te kalmeren met rook. Een veel verbreide mening is, dat ze op rook reageren als op brandgevaar. Ze duiken de kast in om zich vol te zuigen met honing en zich zo voor te bereiden op hun vlucht. Het nut van de imker is dat de bij met een volle honingmaag niet kan steken omdat zij haar lichaam niet voldoende kan buigen, wat voor het steken noodzakelijk is.
Een andere theorie is, dat het zou kunnen zijn, dat door het actieve bestanddeel het alkaloid nicotine verlammingen optreden in het centrale zenuwstelsel van de bijen
Het onderzoek van de werking van alkaloiden is nog in volle gang en dat zal nog wel jaren zo blijven.
TABAK is de Nederlandse naam voor het plantengeslacht nicotiana en behoort tot de nachtschade familie Solanaceae, zo ook de tomaat Solanum lycopersicum en de aardappel Solanum tuberosum.
Zij zijn alle drie in Europa ingevoerd tijdens de reizen van Columbus omstreeks 1550 naar midden Amerika. De tabak kwam omstreeks 1560 door Nicot (vandaar waarschijnlijk de naam nicotine ) naar Frankrijk. Voor eigenteelt moet men de echte tabak Nicotiana tabacum of de boerentabak Nicotiana rustica zien te bemachtigen.
Vergist u zich niet met de siertabak
Nicotiana affinis die vanwege de geur die hij in de avonduren verspreidt veelvuldig gekweekt wordt. In de halfschaduw geplant gaan de sierlijke welriekende bloemen van de verschillende varieteiten in wit, rood en roze ook overdag al open.
Maar nu terug naar de echte of boerentabak, bestemd voor onze imkerspijp. Het blad is rijp als het geel wordt en omkrult. Ongeveer twee maanden na het planten begint men van onderaf te oogsten, in drie maanden is al het blad geplukt. In het voorgaande is vermeld hoe de bladeren worden gedroogd. Wenst men een goede kwaliteit dan wordt de geperste ta