honingzemerij 'de Traay' te Lelystad

[Frans vanTongeren]

Honingzemerij "de Traay" te Lelystad

Op 5 september 2001 konden vijftig imkers van Kring Achterhoek-Liemers op weg. Op reis naar Lelystad.
Marion Zielhorst, contactpersoon en haar medeorganisator Gerrit van Dijk leidden ons naar de Platinastraat nr. 50, waar een moderne honingzemerij staat; een instelling waar honing wordt ingezameld , bewerkt en verkocht.
(Honing "zemen" betekent "honing uit de raat persen". Vroeger werd honing met de raat uit de korf gesneden en in een perszak in een blokpers, uitgeperst.)
-
Wij werden ontvangen door Wouter Vuyk, de oprichter van "de Traay".
Een forse man, op stevige wandelschoenen, die geen last van stress lijkt te hebben of te krijgen.
Vuyk imkert al 30 jaar (BD imker) en is in 1977 te Leersum met zijn bedrijf begonnen.
De naam "de Traay" zag hij staan op een boerderij aldaar. Hij nam de naam over en veranderde de i door letter y.
Vervolgens verhuisde hij naar Woudenberg. In '97 heeft hij zijn bedrijf gevestigd te Lelystad. Vijfentwintig tot dertig mensen laten er de honing stromen.
-
Wouter Vuyk startte ooit met de aankoop van Franse honing.
Nu komt de honing uit 25 landen. Het wordt aangeleverd in metalen vaten. Die drums wegen dan 300 tot 350 kilogram.
De vatkleuren duiden op het land van herkomst.
China levert groene, Argentinië bruine, Cuba beige, Roemenië lichtblauwe en Guatemala stuurt zwarte vaten op. De binnenkant van de vaten zijn gecoat.
Lege vaten worden geshredderd.
Na overname van de honingzemerij in Boxtel verwerkt "de Traay" jaarlijks zes miljoen kilo honing.
Ook Nederlandse imkers leveren honing: Polderhoning en heidehoning. De hoeveelheid weegt niet veel; ongeveer 4000 kilo.
-
De geleverde honing wordt in het Traay laboratorium onderzocht.
Daar wordt o.a. het HMF-gehalte onderzocht (hydroxy-methyl-furfural). Deze stof is een afbraakproduct van fructose en wordt o.a. gevormd bij verwarming van honing.
Onverhitte honing bevat 1 tot 5mg HMF per kg. De wettelijke grens ligt bij 40 mg per kilo. Als het HMF gehalte hoger is, moet het product bakkers- of industriehoning gaan heten.
Als de imker (of een koper) honing bewaart, neemt het gehalte per jaar toe met 10 mg. Na vier jaar wordt de grens dus overschreden. Voor de mens is die stof niet giftig. Wèl voor bijen!
Voor "de Traay" mag de honing geen hoger gehalte hebben dan 15-20 mg.
In het laboratorium werden wij (één van de drie groepen) door een laborante ontvangen. Zij vertelde ons o.a. dat afgeleverde honing van "de Traay" bemonsterd werd en dat die potjes drie jaar lang worden bewaard in het lab. Bij klachten is het dan mogelijk om een en ander na te gaan.
De honingkleur wordt vastgelegd door een spectrofotometer (als ik dat goed verstaan heb).
Niet alles wordt in het eigen lab onderzocht. Er staat een extern lab in Frankrijk en dat onderzoekt de mogelijke aanwezigheid van pesticiden en antibiotica in de honing. Ook genetische manipulatie (delta 13-gehalte in Azié) kan worden opgespoord via eiwitten.
Verder wordt de kwaliteit van honing vastgesteld in drie categorieën. Een is topkwaliteit (te vergelijken met Joppe-honing), twee is goede kwaliteit en drie is dumphoning (bakkers- en industriehoning.) Het laatste wordt geleverd aan o.a. de farmaceutische industrie, bakkerijen en aan natuurvoedingbedrijven (o.a. voor de bereiding van babyvoeding(!)
Honing uit China valt onder categorie drie. Het heeft een hoog ijzergehalte.
In China leveren "kleine" imkers honing af (vijf tot tien kg per jaar) in metalen vaatjes die wat roestig kunnen zijn. Honing smaakt zoet, maar heeft een ph gehalte van 3.2 tot 6.2. Het kan dus de zuurgraad van azijn hebben en kan het metaal van de Chinavaatjes aantasten.
-
Wij werden voorzien van een kunststof mutsje en een kunststof jas en werden het magazijn binnengeleid. Daar rook het heerlijk naar honing! Bijen vlogen er nergens!
De vaten met gekristalliseerde honing worden eerst bewerkt met stoom van 110 graden om de honing los van de drumwand te krijgen.<

[Marion Verspaandonk]

Leve de honing van de imker.

Het verrast me op welke manier “De Traay”, een bedrijf dat jij bezocht en honing levert aan o.a. De Rit en Albert Heyn, haar honing verwerkt. Een warmtewisselaar van 60 graden Celsius (!) maakt de honing vloeibaar. Vervolgens wordt ze in een uur “geklaard “ en als ze nog bewaard moet worden,wordt ze ook nog diepgevroren om kristallisatie te voorkomen. Als ik het goed begrepen heb wordt er bij de “Traay” ook nog onverzegelde honing verwerkt in een hotroom waar onder hoge druk van 300 Bar water aan de honing wordt onttrokken. Weliswaar gebeurt dit met behoud van voedingswaarde maar met verlies van aroma. Leve de honing van de imker zou ik zo zeggen. Want wat zou het effect op de kwaliteit van honing zijn denk je als deze met een warmtewisselaar tot 60 graden Celsius wordt verhit en daarna wordt diepgevroren?




Edited by - Marion Verspaandonk on 12/12/2001 22:42:04

Edited by - Marion Verspaandonk on 15/12/2001 14:20:18

[Frans vanTongeren]

Dag Marion,
als ik jouw stukje lees, voel ik je wantrouwen t.o.v. 'de Traay'.
Maar.., dat zou ik maar laten vervliegen!
Zoals je hebt kunnen lezen is Wouter Vuyck van oorsprong een B.D.-imker en je weet dat die mensen alles heel zuiver en natuurlijk willen houden.
Wouter is óók ondernemer en daarom levert hij drie categorieën honing af. Niet iedereen of elke onderneming heeft behoefte aan 100% kwaliteit.
Verder heeft hij nog twee laboratoria achter zich staan en dat kunnen wij -imkers- veelal niet zeggen. Zelf koop ik zo af en toe honing op van imkers, maar...die laat ik ze ook wel eens behouden, want jouw argwaan wordt dan de mijne.
Het personeel van 'de Traay' is zeer betrokken bij hun werk. Ze hebben er zin in.
Alles is er brandschoon.
De duur van de opwarming is kort en richt weinig/geen schade aan.
Invriezen is goed. De kwaliteit van honing blijft dan lang behouden.
En bovendien...
Als 'de Traay' zou stoppen (ik hoop niet dat er negatief over wordt geschreven) zal het ploeteren worden om honing op je brood te krijgen. Nederlandse imkers produceren slechts 10% van de landelijke behoefte.
-
En Marion, jij zat er voor 90% naast. De druk was niet 3000 bar, maar...?
(en met water had het niets te maken)

[Marion Verspaandonk]

Beste Frans,

Ik merk dat je het opneemt voor "de Traay". Je schrijft o.a. dat de Nederlandse imkers slechts ongeveer 10% produceren van de landelijke behoefte. Ik durf niet te beweren of dit ook zo is. Misschien voorzien Nederlandse imkers wel in een veel grotere landelijke behoefte dan jij denkt.Immers niet alle Nederlandse imkers zijn georganiseerd. Van deze groep is moeilijk te achterhalen hoeveel honing zij aan huis verkopen. Ook verkopen niet alle georganiseerde imkers hun honing aan 'De traay' of aan een ander bedrijf.Als ik zo in de profielen snuffel van de deelnemers aan het forum dan merk ik dat sommigen heel veel volken hebben. Ik verwacht dat zij een groot deel van hun honing slijten in hun eigen streek.Voor het geval jouw inschatting wel de juiste mocht zijn wordt het dan niet hoog tijd dat Nederlandse hobbyimkers hun Nederlandse honing niet beter gaan promoten? De meeste Nederlandse imkers zijn hobbyimkers met enkele volkjes. Voorts zeg je ook dat niet iedereen of iedere ondernemer behoefte heeft aan 100% kwaliteit. Maar we moeten er wel naar streven vind ik. Ik ben het met je eens als je zegt dat "de Traay" brandschoon werkt, gemotiveerd personeel heeft en twee laboratoria achter zich heeft staan.Bovendien verwerkt het bedrijf ook Nederlandse honing. Ze is op haar manier belangrijk en moet zeker zo doorgaan. Maar is het niet even belangrijk ook de Nederlandse hobbyimkers met hun Nederlandse honing in het zonnetje te zetten? Zij verwerken hun honing op een andere manier en hun honing biedt weer andere goede kwaliteiten welke mijn inziens op sommige punten, mits uiteraard op de juiste manier verwerkt,die van fabriekshoning kunnen overtreffen. Over de meerwaarde van hun honing boven die van buitenlandse fabriekshoning en suiker heb ik pas een uitgebreide mail naar Romee gestuurd en haar gevraagd dit te plaatsen. Dus het is misschien nog even wachten.
p.s.: het nulletje teveel was een typefout en ga ik nu verwijderen.

groetjes Marion




Edited by - Marion Verspaandonk on 15/12/2001 18:23:55

[Erik Speksnijder]

Invriezen is goed. De kwaliteit van honing blijft dan lang behouden.

Bij de honingkeuring van onze vereniging werd in de afgelopen jaren, "ingevroren honing" door de keurmeesters met regelmaat als smakeloos bestempeld. Er verandert misschien niets in de samenstelling, maar qua smaak boet deze honing zeker in.

Erik

[Marion Verspaandonk]

Beste Erik,

Fijn iemand te ontmoeten die het opneemt voor de honing welke niet wordt ingevroren, die van de hobbyimker. Laten we eerlijk zijn verreweg de meeste imkers in Nederland zijn hobbyimkers.Ook de deelnemers aan het forum. Het zijn imkers die bijv.:
-het fijn vinden een zinvolle vrijetijdsbesteding in de open lucht te beoefenen
-aan een stukje educatie willen doen (kast op kinderboerderij, scholenwerk,
gidsen, voordrachten, bijencursussen geven enz)
-aan de hand van hun bijen veel over de natuur (drachtplanten,belagers enz)te
weten willen komen
-de technische kant zo leuk vinden aan imkeren (bijv. koninginneteelt,
bedrijfsmethoden, KI)
-het leuk vinden aan de hand van bijen iets willen onderzoeken. (monitoring)
Wordt er in de omgeving roekelooes met chemische bestrijdingsmiddelen
omgegaan? Geeft de plaats van een neergestreken bijenzwerm de aanwezigheid
aan van een electromagnetische veld? enz.
-graag met hun bijen reizen voor het groepsgebeuren, bestuivingsgeld,
bestuiving van gewassen, genieten enz
-produceren van allerlei bijenproducten gewoon omdat ze dit leuk vinden het te
doen en het gezonde en veelzijdig toepasbare producten oplevert voor het
imkersgezin, buren en familileden.Met als leuke bijkomstigheid een
verlevendiging van contacten en niet onbelangrijk..... de bijenpraatjes

Bijenpraatjes bijv over de honingbijen en de onterechte vooroordelen hierover maar vooral praatjes over de meerwaarde van Nederlandse honing van de hobbyimker boven kristalsuiker en (buitenlandse)fabriekshoning. Neem nu bijv het aanwezige stuifmeel in honing gekocht bij een imker bij jouw in de buurt. Als iemand allergisch is voor stuifmeel dan is hij dat voor stuifmeel afkomstig van planten uit zijn omgeving en niet voor stuifmeel van bijv Chinese drachtplanten. Ook ik vind dat ingevroren honing inderdaad smakelozer is dan verse. Probeer maar eens een beetje honing te proeven uit een honingraampje dat in de diepvries heeft gelegen. (Zo vind ik ook diepvriesboontje veel smakelozer dan verse boontjes.) Ook dit is weer een positief aspect van de meerwaarde van de honing van de hobbyimker. En voor mensen die beroepsmatig met bijen bezig zijn: het ligt echt niet in de bedoeling van hobbyimkers zoals Frans van Tongeren denkt om een keurig bedrijfje als "De Traay" in een kwaad daglicht te stellen. Ook zijn honing biedt weer bepaalde kwaliteiten die wij weer niet hebben.(zie mijn vorige mail) Wij imkeren immers, zoals ik hierboven beschreef, vanuit hele andere invalshoeken en voor het geval wij de bijen enkel als werkvee houden, wat ik overigens niet geloof, dan zal honingproductie en dus ook de concurentie m.i. erg beperkt blijven. Immers hobbyimkers imkeren gemiddeld met weining volken en de dracht in Nederland kan niet tippen met de dracht in sommige andere landen waar de levensomstandigheden voor drachtplanten soms aanmerkelijk beter zijn dan hier.

Door goede productinformatie over de meerwaarde van onze honing mee te geven aan de consument en met een bijenpraatje onze honingbijtjes in het zonnetje te zetten, kunnen we meewerken aan de opbouw van een meer positieve kijk naar onze honingbijen en de relaties welke zij hebben met andere organismen in onze omgeving. Zo kan een groot en gezond bijenvolk in een goed seizoen miljoenen bloemen bestuiven in de directe omgeving. Wat dan weer uiteindelijk zijn positieve invloed heeft op natuurlijke omgeving De gevolgen hiervan ga ik niet uitdiepen want imkers weten dit veelal wel. Kortom het hele proces in onze natuur: eten en gegeten worden en voortplanten is alles waar het om draait. Mensen krijgen hiervoor tegenwoordig gelukkig meer oog. Ze houden wel van een groenere leefomgeving waarin het fijn toeven is. Kleinschalig imkeren met beleid past hier goed in en is voor niemand een concurentie of last. Sterker nog steeds meer mensen kiezen bewust voor zo min mogelijk bewerkte producten van eigen bodem en waar kun je die beter halen dan bij een voor jouw vertrouwde imker uit de buurt.
ps Ik heb enkele weken terug vele weetjes over de meerwaarde van Nederlandse honing van de imker boven die van kristalsuiker en (buitenlandse) fabriekshoning, verzameld. Helaas ondervind ik op dit moment erg veel technische problemen met het invoegen van plaatjes en de knoppen bovenin het groene invoerscherppje welke bij mij niet werken. Daarom heb ik op 13 december jl de honinginfo in een persoonlijke mail aan Romee gestuurt met het verzoek dit voor mij op het forum te plaatsen. Dus het is nog even wachten op Romee.Zij zal het vast zo tegen de kerst erg druk hebben en ik wil haar op dit moment ook niet teveel met mijn onhandigheden in het omgaan van de computer belasten. Ik vind hetoverigens heel knap van haar om in zo'n korte tijd een imkerforum opgebouwd te hebben in de huidige hoedanigheid. Het kan natuurlijk altijd beter maar alles heeft zijn tijd nodig. Nu ben ik helemaal aan het afdwalen. Afijn ik denk dat ik weer genoeg bijenspraakwater heb losgemaakt

Marion Verspaandonk

[Romée van der Zee]

Leuk dit allemaal te lezen Marion,
Heb je ook mijn e-mail gelezen die ik je op 13 december zond?
Ben inderdaad even in beslaggenomen door andere zaken trouwens. Sorry, gaan jullie vooral verder over de honing,
Romée

[Oude Essink]

Hallo Marion,
Het is mij op vele lezingen en markten telkens weer gelukt het publiek ervan te overtuigen, dat honing essentëel meer is dan alleen maar zoete suiker. Maar ook, dat honing rechtstreeks van de imker, mits goed verzorgd, de voorkeur heeft boven die van de commercie. Hoe meer bewerkingen onderweg naar pot en klant, hoe meer de voedingswaarde afneemt. Bij die bewerkingen onderweg hoort bepaald ook het invriezen en daarna weer opwarmen. De bijen zelf vriezen haar honing ook niet in! Uit de vele litteratuur over honing citeer ik hier alleen het werkboek bijenhouden van Speelziek

Honing kan enige jaren zonder problemen worden bewaard.....Gunstige omstandigheden zijn een donkere omgeving en een bewaartemperatuur van 13 - 15oC.
......De hoogste kwaliteit bezit nog altijd de honing die rechtstreeks van de imker komt. De bewerkingen met binnenlandse honing zijn in vergelijking met buitenlandse soorten dermate gering, dat hier nauwelijks van kwaliteitsvermindering gesproken kan worden.pg.108 e.v.

Wat spraken wij ook alweer af voor een pot goedverzorgde honging??
Juist: € 3,00
hennie oes

[Marion Verspaandonk]

Beste Romee,
Ik heb het zo even nagekeken maar op 13 december zat bij mij geen mail van jouw in mijn brievenbus.
groetjes marion

[Marion Verspaandonk]

Beste Hennie,
Hoe meer promotie over de waarde van honing van de hobbyimkers hoe beter de beeldvorming wordt over hobbyimkers en honingbijen en Nederlandse honing in het bijzonder.Zeg hoe krijg jij zo snel zo'n leuke foto op het scherm. Ik ben van de week een hele avond aan het stuntelen geweest om een simpele pentekening over een buitenlands hommelstalletje voor het winnen van hommelhoning te copieren naar het groene invoerschermpje van het forum maar ik kreeg steeds een wit vierkantje met iets roods erin te zien. Toen heb ik alles maar geannuleerd en doorgestuurd per mail naar Romee maar in hotmail lukt het niet want het kleine plaatje was teveel KB's. Toen heb ik het via ons andere emailadres van Chello van upc geprobeerd dat grotere bestanden kan bevatten maar deze liep toen drie keer vast.Toen had ik de achtergrondkleur weggehaald en jawel het duurde 8 minuten voordat hij volledig naar Romee ging. En dat voor zo'n kort berichtje.