Bijen en boeken

[jossmits]

Mijn bijenboeken zijn:
1) l'apiculture pour tous van abbe warre.
2) l'apiculture que je t'aime et la pratique van Marc Gatineau.
Deze twee boeken omdat ik een paar jaar gelden met warre kasten ben gaan experimenteren
3) honey bee, its natural history , physiology and management door Edward Bevan, Dit boek omdat mijn manier van imkeren met Warre kasten meer lijkt op de methode Bevan dan op die van Warre.
4)The antient bee masters farewell van John Keys uit 1796!! Omdat de kasten van Bevan die veel lijken op die van Warre weer waren afgeleid van de kasten van John Keys. Overigens is het engels uit 1796 behoorlijk goed te lezen. Het lijkt erop dat het Engels in ruim 200 jaar minder veranderd is dan het Nederlands.
5 A practical treatise on the hive and honey bee van Lorenzo Langstroth. Ik wilde wel eens weten waarom de kast van Langstroth zoveel afweek van die van Beevan. Tenslotte had Langstroth tot aan 'zijn' raampjes altijd gewerkt met de kast van Bevan. Zeer teleurstellend is in het boek van Langstroth geen enkele vergelijking te vinden met de kast waarmee hij ruim tien jaar gewerkt had. Uiteindelijk is zijn boek vooral een promotiepraatje voor zijn kast met raampjes. Volgens Langstroth moet de ideale kast aan ruim 50 eisen voldoen en alleen zijn kast voldoet aan die eisen.
6. the quest for the perfect hive van Gene Kritsky. Een mooi overzicht van de ontwikkeling van de verschillende behuizingen voor bijen.
7. Honeybee Democracy van Thomas Seeley. Mijn favoriete bijenboek. Het geeft geweldig weer wat voor een fantastisch insect onze bij is.

De 'oude' boeken zijn te downloaden via amazon of Google books.

groeten,
Jos

[Bart de Coo]

Voordat ik van wal steek. Dat het Nederlands meer veranderd zou zijn dan andere talen is echt onzin. Dat is prima onderzocht door bijvoorbeeld Nicoline van der Sijs, op dit moment werkzaam aan het Meertens Instituut in Amsterdam. Waar veel historische schrijvers vaak last van hebben, dat is van 'mooischrijverij', 'écriture artiste', 'fraseologie', of hoe je het ook noemen wilt. Dat maakt bijvoorbeeld Willem Bilderdijk ongenietbaar, maar Gerrit Paape, Pieter van Woensel of Betje Wolff en Aagje Deeken zijn gewoon prima te lezen hoor - ik noem uiteraard schrijvers van eind 18e eeuw.

Maar die canon. Wat een geweldig idee!

Ik ben er een voorstander van om niet te letten op de taal. We moeten boeken kiezen die hier gelezen zijn/worden, die invloed gehad hebben, en/of die in het buitenland zo overbekend zijn/waren, dat we ze ook rustig hier als verplichte kost mogen beschouwen. Bovendien hebben wij altijd graag bijenboeken in andere talen gelezen, al was het maar omdat we er zelf gewoon te weinig van hadden. Kijk maar naar de germanismen in het noorden - aflegger, dracht, omlarven - en gallicismen (en Franse leenvertalingen) in het zuiden - kader, hoogsel, samenstellen.

Nummer 1.
Aristoteles natuurlijk. Maar ja, hier valt gelijk het eerste gat in mijn eigen belezenheid. Want wat schreef hij eigenlijk over de bijen? En waar staat dat? En heeft dat een titel?

Nummer 2.
Vergilius. Georgica. En dan het vierde deel over de bijen natuurlijk. Er zijn veel meer Romeinen die over de bijen schreven, maar ze lijken wat minder van invloed geweest te zijn. Dat verhaal van die stierenkadavers en die steentjes die de bijen zouden meedragen bij harde wind, kom je nog tegen bij Clutius en bij Cats.

In de Middeleeuwen wordt er zover ik weet volstrekt niets geschreven. Er wordt wel over bijen geschreven, maar alleen in moraliserende/ metaforische zin, bijvoorbeeld en met name door Cantimpré.

Nummer 3.
Theodorus Clutius. Van de Byen. Amsterdam 1597.
De eerste hortulanus van de Leidse botanische tuin was een Delftse apotheker, die tevens bijen hield. Hij schreef er een boek over, waarin hij de wereld van de insecten beschreef, alsmede de kunst van het imkeren, de kunst van het was en honing winnen, en de kunst van het bereiden van allerlei 'medicijnen' met kruiden en was, dan wel honing, dan wel propolis. Het boek beleefde herdrukken tot in de 18e eeuw en kreeg in het Nederlands althans pas anderhalve eeuw na de eerste druk serieuze concurrentie. Er zou zelfs een herdruk in de tweede helft van de 19e eeuw verschenen zijn.

Nummer 4.
Petrus Hendrix. Geldersch Bijenboek. ca. 1790.
Dit was niet de oorspronkelijke titel, maar de titel die de Maastrichtse uitgever er een eeuw later voor bedacht. Tot die tijd - een eeuw lang dus - was het boek van hand tot hand gegaan en op lange winteravonden overgeschreven. Er zouden zich nog allerlei exemplaren in archieven bevinden. Uit de inleiding van Handleiding voor bijentelers van J. Dirks uit 1861 weten wij dat de laatste aangeraden werd 'om alleen dingen over de bijen te lezen die geschreven zijn.' Kortom, er moet dus een schrijfcultuur onder imkers bestaan hebben. Zij kochten geen bijenboeken; zij schreven ze over. (Allicht, denk je dan. Ze konden zich domweg geen boeken veroorloven.) Eén zo'n boek is tenminste bewaard gebleven, in welke vorm dan ook. Hendrix dus.

Nummer 5.
Nu moet er een boek in de canon waarin een begin gemaakt wordt met een alternatief voor de korf. Ik ken een boek met een hele lange titel uit 1797 - gelezen - ik ken Brouwer uit 1809 - niet gelezen - en ik ken Dirks uit 1861 -gelezen. Maar er zijn er nog een paar.

Nummer 6.
Het bestier der biënhalle.
Vlaams boek. Nooit gelezen, maar ik kom het voortdurend tegen.

Nummer 7.
Kelting. De moderne imker. ca. 1900.
In dit boek maakt Kelting schaamteloos reclame voor zijn WBC-kast, die uiteraard uit voorraad leverbaar was bij zijn bedrijf in Santpoort. Ik kan me vergissen, maar volgens mij komt de moderne Nederlandse raammaat - 'simplex' - uit deze kast van Kelting, die de maat vaststelde na veel experimenten, naar eigen zeggen. Let op zijn onsmakelijke beschrijving van pershoning. Meesterlijk proza. Afgezien daarvan was Kelting een zeer invloedrijk en aanzienlijk figuur.

Nummer 8.
Johan A. Joustra. Het bijenboek. 1928.
Vlot geschreven handboek over het werken met zowel kasten als korven. Er valt geen onvertogen woord over de korf. Verschillende herdrukken. Ook volgens Schotman veel gebruikt, veel gelezen. De derde druk uit 1941 was overigens een stuk dikker. Ik heb ze nooit vergeleken.

Schotman. (Titel?). 1942.
Bewerking van een Engels handboek. Werd herdrukt tot in de jaren '80. Kreeg de bijnaam 'bijenbijbel'. Nog steeds een belangrijk naslagwerk. Een echt canonboek, omdat hij de korventeelt werkelijk de genadeklap geeft. Hij noemt het afzwavelen 'dom-primitief' en de weigerachtigheid waarmee de korfboer naar de kasten kijkt 'voorvaderlijke zelfgenoegzaamheid', enzovoort, enzoverder. Ik heb me daar wel eens aan geërgerd, maar ik vind het steeds grappiger worden.

Maar dan? De Roever? Eva Crane? Von Frisch? Broeder Adam? Jan Speelziek? Welke Vlaamse boeken moeten erin?


Groet,

Bart de Coo

[Astrid Schoots]

Voordat ik van wal steek. Dat het Nederlands meer veranderd zou zijn dan andere talen is echt onzin. (...) - ik noem uiteraard schrijvers van eind 18e eeuw.

Ik wil dit graag onderschrijven. Ik heb nu een boek in handen zelfs van 1669 (!) en als je probeert niet op elke vreemde letter te blijven haken, maar een beetje door je oogharen heen te lezen (en bijvoorbeeld herkennen dat met f een s bedoeld wordt) lukt het opeens wonderwel!
Dan is het een indringende ervaring om opeens bijenadviezen te horen van enkele eeuwen geleden..!

(..) Nummer 3. Theodorus Clutius. Van de Byen. Amsterdam 1597.
(..) Nummer 4. Petrus Hendrix. Geldersch Bijenboek. ca. 1790.

Misschien een aanvulling tussen nr.3 en nr.4:
een boek van 1669: 'Het Vermakelijck Landt-leven' van P. Nyland, der Medecijnen doctor met enkele onderverdelingen voor oa
'Den Verstandigen Hovenier', 'Den Ervaren Huys-houder' en jawel 'Den Naarstigen Bye-houder'.

De koningin is er nog een Koningh, maar verder de gewone praktijk. Een paar voorbeelden:
hoe je roverij moet voorkomen (kieren dichtstoppen, vlieggat verkleynen tot 2 bijen groot en/of onderste vlieggat sluiten, rovers met meel bestrooien om de boze korf te vinden en deze vervolgens een half uur verder weg zetten totdat 'sy 't rooven vergeten hebben' enz).
Hoe te voorkomen dat bijen je steken (oa Koningh doden en vervangen, en 'naar geen vuyle stanck ruyken'
Hoe je het reizen met de bijen moet voorbereiden (kieren dichten, raten spijlen, in goede raatrichting hanteren enz).
Ongelooflijk praktisch dus.
Hoewel, gewone praktijk: 'Hoe herhaaldelijk swermen te beletten', dat doen we nu niet meer door alleen de "Moeder-pijpen uyt te snijden" (Hé! toch een vrouwelijke koningin?), en 'tussen St.jan en St.Jacob alle broetbyen de hoofden af te snijden'

Maar dan? De Roever? Eva Crane? Von Frisch? Broeder Adam? Jan Speelziek? Welke Vlaamse boeken moeten erin?

Bijv. Van Gool, Tautz en Bretschko? En ons laatste Bijenhouden-hoe doe je dat?

Astrid

[Franschman]

Bedankt weer "Beebliofielen"
Leuk deze reacties en leerzaam ook. Ik kom spoedig met een paar leuke titels maar ik kan in verband met een voetoperatie niet bij mijn bijenbibliotheek.

Indien geld en boekenruimte over dan kopen het fraaie Franse boek "La route du Miel"

Het is een modern boek met fantastische makro foto's van bijen. vele thema's worden behandeld. Het is een foliant die bij b.v kunstboeken niet zal misstaan.
Boek telt c a 260 pagina's !!!Een hoofdstuk heeft als titel "les Travaux et les Joies"--> Plezier in imkeren, dat vindt je niet veel omschreven in bijenboeken!
La Route du Miel
Le grand livre des abeilles et de l'apiculture, le plus complet, le plus illustré, le plus informé, le plus practique ! Voila.
Raoul Alphandery
editeur Nathan
1995
isbn; 2092847600
kopen mensen dat boek en wordt gelukkig

[Franschman]

Bijen en sneeuwklokjes.

Dat bijen en sneeuwklokjes een innige vriendschap voor elkaar koesteren wisten we als imkers al maar welke sneeuwklokjes vinden ze het 'lekkerst' ?
Zijn er 'sletterbakken' bij en adelijke schoonheden???
In het boek 'Galanthomania' 159 blz. Hanneke van Dijk Terra Lannoo isbn 9789089892430 wordt u geconfronteerd met de vele cultivars van het sneuwklokje. Vroeg en laatbloeiende, dubbele en enkele, geel gekleurde en met recht opstaand bloempje. hele velden heb je er van. Zou er sneeuwklokjeshoning zijn te oogsten ??

Het boek laat de tekst verschijnen in het Nederlands en Engels. linkerbladzijde nederlands en rechts engels. Wie een boek zoekt over de historie van sneeuwklokjes of over teelt en verzamelmethoden zal elders moeten zien. Dit boek gaat vooral on de vele verschillende cultivars waarbij zeer veel aandacht wordt geschonken aan de individuele, fanatieke sneeuwklokjesverzamelaars. De Nederlander Romke van der Kaa wordt in het boek omringd door veel, zeer veel Engelse 'Sneeuwklokjesgekken'
Het boek is zeker informatief voor de determinatie maar voor de imker niet speciaal een hebbe ding. De tekst is prettig leesbaar en de lay oud helder met goede foto's

Nogmaals , het is meer een determinatieboek waarin de individuele, internationale verzamelaars worden geportretteerd. Veel internetverwijzingen worden gegeven. Als je de Engelse pagina's en de ' zaligverklaring ' van de gekroonde verzamelaars weglaat, hou je een dun determinatie boekje met aardige foto's over.
Heb je daar ca 20 euro voor over ? Ik waardeer het boek met een 6,5.

Wat vinden jullie daarvan ??

[Franschman]

Wie wil weer eens een bijenboek recenseren, welke 'Beebliofiel' durft ? ( tenslotte een waardering binnen cijfer 0-10)

[Franschman]

'Ceuilleurs de Miel' een boek met een fantastische, adembenemende fotoreportage van Franse fotograaf Eric Tourneret. Let op die naam !!

Frankijk heeft al een lange historie op het gebied van de uitvinding ( Daguerrotype) maar vooral van het gebruik van het medium fotografie( b.v Doisneau en Cartier-Bresson) overigens ook van de film (gebroeders Lumière en Pathé).

Al je deze indringende en haarscherpe opnames ziet van bijen en bijenhouderij kruip je als Nederlander in een klein hoekje. Wat een emotie zit er in die foto's mensen
Bekijk dat boek eens op internet en maak ruimte in Uw boekenkast.

Kopen dat boek !!
Salut les apiculteurs hollandais

[Franschman]

Ben ik in de haast vergeten de waardering voor dit boek te geven ! Wel een 9.5 (Je moet altijd blijven streven naar de 10 ) Kortom top en dan nog dit. Je behoeft geen Frans te kunnen lezen om dit boek te kunnen waarderen. De foto's spreken boekdelen !!

Deze man is Eric Tourneret is de bijenfotograaf van Frankrijk. Op het internet (Google) vind je ook leuke filmpje van hem over angelloze bijen etc.
Een echte wereldburger deze kerel die diep de materie duikt en dus ook met een fantastisch resultaat voor groot publiek !!

Le peuple migrateur film op DVD( Franse film over vogeltrek , fabuleux et fantastique, ook zo'n Frans product ;doet mijn hart als imker-ornitholoog ook sneller kloppen. Maar ik zal bij de (bijen) les blijven

[jawi]

Von Frisch hoort mijns inziens zeker in de canon!
Ik heb sinds gisteren Honeybee democracy binnengekregen, ben benieuwd!
http://www.bol.com/nl/p/engelse-boeken/ ... index.html

[Franschman]

Hallo Jan Willem,
Leuk deze tip. bedankt Is de schrijver de man van Bee Wilson ?