Poolse mede

Recepten uit verschillende landen
die gebruik maken van honing.
Gebruikersavatar
Bart de Coo
Moderator
Berichten: 2977
Lid geworden op: wo 14 jan 2004, 20:34
Imker sinds: 2003
Aantal volken: 15
Bijenras(sen): Bastaard
Locatie: Dieren (Gld)
Contacteer:

Poolse mede

Bericht door Bart de Coo » zo 06 okt 2019, 07:55

Medemakers, drinkebroers en zuipschuiten,

In het laatste nummer van Bijenhouden stond een klein stukje van mijn hand met als titel ‘Woudimkeren in Melderslo’. In het stukje maak ik melding van een zekere Piotr, een Pool die het woudimkersambacht probeert in ere te herstellen. Ik heb hem uitgehoord over de Poolse medetraditie, die erg simpel is en inmiddels zelfs een beschermde status geniet! Dat kunnen wij ook. Wat Piotr mij te melden had, komt keurig overeen met dit uitgebreide, Engelstalige Wikipedia-lemma: https://en.m.wikipedia.org/wiki/Mead_in_Poland

Piotr:

‘In Polen geven we de sterkte van de mede een naam. Een mede die veel gemaakt wordt heet ‘troniak’, waarin je zelfs als Nederlander het woord ‘drie’ in herkent. Iedere sterkte heeft zo’n naam, verwijzend naar de verhouding honig/water.

Neem voor een ‘troniak’ één deel honing en twee delen water. Gebruik bijvoorbeeld een doorzichtige emmer. Je bepaalt de verhouding namelijk op het oog. Roer.

Voeg toe: tokay-gist. Deze wordt bij ons traditioneel gebruikt. Het gaat hier om een giststam die vernoemd is naar het beroemde Franse druivenras. Ze zullen lang geleden de mede wel hebben laten gisten door de droesem uit een fles tokay erbij te gieten. Tokay-gist is gewoon te bestellen bij Brouwland of Brouwmarkt.

Laat de mede ten minste acht maanden rijpen. Of je hem halverwege ‘klaart’ - dat wil zeggen, overschenkt in een schone kan/fles/vat om hem helder te krijgen - mag je zelf weten.

Tot zo ver het recept.’

Ik heb op dit moment véél honing in huis, dus ik moest maar eens aan de slag gaan. Overigens heb ik hier beschreven hoe je mee maakt met lege suikerkannetjes: viewtopic.php?f=13&t=33709

Groet,

Bart

Franschman
Berichten: 1235
Lid geworden op: wo 27 apr 2011, 00:13
Contacteer:

Re: Poolse mede

Bericht door Franschman » ma 07 okt 2019, 23:28

Beste Bart,
Je beschrijvingen van Mede en de toekomstige productie spreken mij bijzonder aan. :lol: Nu de proeverij nog !

Eerder ontdekte ik al het bestaan van Honingbier ( !) Naar mijn oordeel een goed drinkbaar biertje.
Bij een mooie fles hoort natuurlijk ook een mooi etiket voor de Mede waarop eventueel met fraaie bewoordingen wordt ingegaan op de smaak de kleur en de voordelen voor lichaam en geest.
In het Frans is Mede- Hydromel.

Onder dat woord in de zoekmachine kan je wel mooie flessen en geinige etiketten tegenkomen die een inspiratie kunnen vormen voor de
echte HydromelCoo :lol:
De Fransen hebben veel ervaring met mooie etiketten en de fraaie beschrijvingen ( wijn, Cognac Armagnac, eferfesant zoals Champagne etc)
Wat te denken van het bouquet van mede ? Welk glas past bij Mede om het ultieme genot te verkrijgen ? :think:
Wordt mede beter in houten vaatje of is een glazen mandfles beter ? Mede : Grand Cru ?
Kan je Mede opleggen of is directe consumptie aan te bevelen? Bestaat er raat mede ?

Ik hef hier alvast het glas zeggende: "Leve Bart en zijn Mede" :dance:

Gebruikersavatar
Bart de Coo
Moderator
Berichten: 2977
Lid geworden op: wo 14 jan 2004, 20:34
Imker sinds: 2003
Aantal volken: 15
Bijenras(sen): Bastaard
Locatie: Dieren (Gld)
Contacteer:

Re: Poolse mede

Bericht door Bart de Coo » di 08 okt 2019, 09:27

Eerder ontdekte ik al het bestaan van Honingbier ( !) Naar mijn oordeel een goed drinkbaar biertje.

Sinds een paar jaar lever ik honing aan de Dierense brouwerij Romondt. Die gebruiken de honing meestal bij het afvullen, voor de nagisting dus. Interssant om telkens weer te merken hoe krachtig mijn honing smaakt. Vaak gaat er maar vier kilo of zo door een batch van 500 liter.

Bij een mooie fles hoort natuurlijk ook een mooi etiket voor de Mede waarop eventueel met fraaie bewoordingen wordt ingegaan op de smaak de kleur en de voordelen voor lichaam en geest.
In het Frans is Mede-Hydromel.

Ik weet nog steeds geen simpele manier om mooie etiketten te maken. Ik baal daar geweldig van. Het schijnt makkelijk te lukken met ‘laserpapier’ dat je met melk vast plakt, maar wat is ‘laserpapier’? En welk programmaatje gebruik je voor etiketten? Ik heb al zo vaak van alles geprobeerd en niks werkt of lukt. Zeer frustrerend.

En dan te bedenken dat mijn bijen op een echt landgoed met kasteeltje staan! Mijn mede heeft een ‘chateau’! Dat opent mogelijkheden voor een etiket!


Onder dat woord in de zoekmachine kan je wel mooie flessen en geinige etiketten tegenkomen die een inspiratie kunnen vormen voor de
echte HydromelCoo :lol:
De Fransen hebben veel ervaring met mooie etiketten en de fraaie beschrijvingen ( wijn, Cognac Armagnac, eferfesant zoals Champagne etc)
Wat te denken van het bouquet van mede ? Welk glas past bij Mede om het ultieme genot te verkrijgen ? :think:
Wordt mede beter in houten vaatje of is een glazen mandfles beter ? Mede : Grand Cru ?
Kan je Mede opleggen of is directe consumptie aan te bevelen? Bestaat er raat mede ?

Je stelt allemaal vragen die smeken en schreeuwen om antwoorden. Ondanks het feit dat mede zoals bekend oeroud is, lijkt nog bijna geen mens de moeite genomen te hebben dit soort vragen te beantwoorden. Ik betreur dat heel erg, vooral als ik weer eens een voortreffelijke mee heb geproefd waarvan ik denk: de meeste druivenwijnen die ik geproefd heb zijn hiervoor eigenlijk nauwelijks partij.

De tragiek van mede is denk ik dat er geen ‘verhaal’ omheen zit. Ja, iets met oermensen en barbaren en vikingen die uit schedels drinken en zo, maar met zo’n pr-verhaal ga je in een heel klein vijvertje vissen.


Ik hef hier alvast het glas zeggende: "Leve Bart en zijn Mede" :dance:

Dat is voor mij erg prematuur, want ik heb even niets om te heffen. Ik wacht de zomer met spanning af, want dan moet de mede goed zijn. Zaterdag ga ik ook cider maken trouwens.

Groet,

Bart

gerard.b.w.vos
Berichten: 858
Lid geworden op: wo 16 jan 2002, 13:17
Contacteer:

Re: Poolse mede

Bericht door gerard.b.w.vos » di 08 okt 2019, 17:49

Bart, zo moeilijk is het toch niet om een etiket te maken?
medefles.jpg
medefles met medevaatjes.
Kijk op de keuringsformulieren Bijenproducten wat er op vermeld moet worden en wat niet.
En NOOIT etiketten plakken met melk! Werkt goed maar NOOIT doen.

De smaak van mede in houtenvaatjes is zeer BIJzonder maar dan wel als "first fill" , na iedere afvulling zal de specifieke "oak-smaak" minder worden.

Raatmede is de lekkerste mede en daar weet Tinus Kolsters ook alles over. De smaak van deze mede is ook bij proeverijen van de gehouden cursussen iedere keer de favoriet.

Het bewaren of lageren van mede kan prima, de smaak ofwel bouquet zal zich versterken wanneer de hoeveelheid meer is.
Dus op fles veranderd er niets meer aan. In het vat kan de smaak zich beter ontplooien op langere termijn.
Mede van heide moet wel echt minstens veel meer dan een jaar zich kunnen ontwikkelen.

Dan nog even de historie in gebieden van tukkerland, Drenthe en nog een aantal gebieden was het traditie rond de eeuwwisseling rond 1900 dat daar op nieuwjaarsdag mede geschonken werd aan familie en bezoekers die op die nieuwjaarsdag hun "beste wensen" kwamen aanbieden.
In de "groentjes" van begin twintigste eeuw staan die verhalen.
In afgelopen cursussen medemaken heb ik daar ook steeds over mogen vertellen.
Een traditie die imkers in ere zouden moeten herstellen.
Zoals een mede dronk uitbrengen met elkaar op de eerste nieuwjaarsbijeenkomst op de afdelingen van de vereniging.
En zo nodig bij elke afdeling een cursus medemaken starten. :D

Jouw kasteeltje moet je toch kunnen inspireren tot een prachtige benaming.
De naam op mijn etiket verwijst ook naar de plek waar ik mag vertoeven(jou ook wel bekend toch?)

En het jaartal op het etiket? inderdaad een mede van 2017 :D

Het Bijkersgilde heeft een boekje over mede maken samengesteld "Mede Maken, Drinken, Proeven, Genieten" die ook bij de cursus wordt gebruikt.
IMAG0596_1.jpg
Genieten van een goed glas mede
Proost alvast.
http://www.bitsandbees.nl Bijna alles over bijen.
Bijen, monitor van ons milieu!

Gebruikersavatar
Fish
Berichten: 676
Lid geworden op: wo 30 mar 2016, 19:03
Imker sinds: 2014
Aantal volken: 14
Bijenras(sen): Bastaard/Carnica
Contacteer:

Re: Poolse mede

Bericht door Fish » wo 09 okt 2019, 08:20

Dat boekje vind ik geen aanrader. Het is incompleet en verouderd. Zo wordt genoemd dat de vergisting anaeroob kan plaats vinden, wat niet wordt genoemd is dat een aerobe vergisting veel efficiënter en sneller verloopt. Er wordt niets genoemd over verschillende soorten gisten, terwijl veel gisten een verschillende alcohol tolerantie hebben en bovendien verschillende esters produceren en hierdoor een andere smaak geven. Nazoeten kan volgens dit boekje alleen als je gist dood is door de alcohol (15% en hoger), maar dit is niet waar. Er kan ook gekozen worden voor het uitschakelen van de gist na de eerste fermentatie (zelfs al is deze bijvoorbeeld 8%), en deze mede vervolgens na te zoeten. Koken van de most wordt genoemd, maar eigenlijk gebeurd dit nog nauwelijks en is overbodig. De huidige "best practice" is het trapsgewijs toevoegen van de gistvoeding, maar hier staat niets over geschreven. Ik kan zo nog wel doorgaan.

Op internationale fora is bijzonder veel informatie over mede te vinden, zoals de smaakverschillen tussen Amerikaans, Frans en Hongaars eiken, de mate van roosteren, zelfs het verschil tussen chips, kubussen, spiralen en vaten van hout. Ook broeder Adam zei dat de beste mede éérst 7 jaar op een eiken vat moet rijpen.

Gebruikersavatar
Bart de Coo
Moderator
Berichten: 2977
Lid geworden op: wo 14 jan 2004, 20:34
Imker sinds: 2003
Aantal volken: 15
Bijenras(sen): Bastaard
Locatie: Dieren (Gld)
Contacteer:

Re: Poolse mede

Bericht door Bart de Coo » wo 09 okt 2019, 08:35

Ik ken het boekje niet.

Ik keek laatst eens rond op de sites van de postorderbedrijven en ik zag dat er verschillende boeken in verschillende talen verkrijgbaar zijn, dus misschien zijn veel van dit soort vragen inderdaad wel beantwoord.

Toch trekt dat specialistische, hypergedetailleerde, hooggeleerde, biochemische gedoe mij helemaal niet. Dan gaat de lol er voor mij helemaal vanaf.

Vandaar ook dat ik dit verhaal van die Piotr zo graag wilde delen. Mede is voor mij honing, water en gist. Vervang het water desnoods door sap en voeg van mijn part nog een kruidje toe, maar dat was het dan. En laat je verrassen door het resultaat!

Zo kijk ik er graag tegenaan.

Groet,

Bart

gerard.b.w.vos
Berichten: 858
Lid geworden op: wo 16 jan 2002, 13:17
Contacteer:

Re: Poolse mede

Bericht door gerard.b.w.vos » wo 09 okt 2019, 11:38

Bart de Coo schreef:
wo 09 okt 2019, 08:35
. Mede is voor mij honing, water en gist. Vervang het water desnoods door sap en voeg van mijn part nog een kruidje toe, maar dat was het dan. En laat je verrassen door het resultaat!

Zo kijk ik er graag tegenaan.
Groet,
Bart
Juist Bart zo is het inderdaad.
En (alleen)voor jou nog een verwijzing naar een wat ouder recept uit;
Chomel (1778) 3e deel pagina 847

er zijn nog meer oude recepten, maar daar zal ik mede forumlezers niet mee lastig vallen :)
Die gaan alleen voor extreem :o
medevat.jpg
medevat eigendom openluchtmuseum
medevat.jpg (37.23 KiB) 15873 keer bekeken
Dit medevat komt oorspronkelijk uit Hoogeveen en is in 1947 aan het Openluchtmuseum Arnhem geschonken.
http://www.bitsandbees.nl Bijna alles over bijen.
Bijen, monitor van ons milieu!

Gebruikersavatar
Kroese
Berichten: 1675
Lid geworden op: do 16 nov 2000, 00:00
Imker sinds: 1977
Bijenras(sen): Buckfast
Locatie: Apeldoorn
Contacteer:

Re: Poolse mede

Bericht door Kroese » wo 09 okt 2019, 12:06

Gisteren als presentje na het geven van mijn Australie / Nieuw Zeeland lezing kreeg ik dit plaatselijke product.
30 % :dance:

Leuk :D :D
Bijlagen
Barneveldse Honing Mede 30% .jpg

Gebruikersavatar
Fish
Berichten: 676
Lid geworden op: wo 30 mar 2016, 19:03
Imker sinds: 2014
Aantal volken: 14
Bijenras(sen): Bastaard/Carnica
Contacteer:

Re: Poolse mede

Bericht door Fish » do 10 okt 2019, 09:04

Ben het wel met je eens hoor, een echte traditionele mede hoor je niet mee te rommelen. Maar met theezakjes of eiken voor tannine, citroensap voor wat zuur, gekookt broodgist als gistvoeding krijg je ook een hele lekkere mede, zei het iets minder traditioneel. Specialistisch/biotechnisch e.d. zou ik deze ingrediënten niet noemen.

Gebruikersavatar
Bart de Coo
Moderator
Berichten: 2977
Lid geworden op: wo 14 jan 2004, 20:34
Imker sinds: 2003
Aantal volken: 15
Bijenras(sen): Bastaard
Locatie: Dieren (Gld)
Contacteer:

Re: Poolse mede

Bericht door Bart de Coo » do 10 okt 2019, 10:35

Ik klonk wat chagrijnig. Te weinig mede gedronken. Dat zal het zijn.

Bart

Plaats reactie

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 16 gasten