Verdwijnziekte

[Oude Essink]

Zojuist rolt bij mij het IT-magazin in de bus en het eerste artikel is gewijd aan de enorme verliezen van bijenvolken ook in de grootimkerij in delen van Duitsland, Frankrijk en Oostenrijk ( niet alleen wij in ons land zijn derhalve de klos). men spreekt van 30 - 50% verlies aan bijenvolken; kasten die in het begin van de herfst al leeg waren. Schrijver van het artikel ziet geen kans het te wijten aan Varroa of haar nevenverschijnselenen en denkt met onderzoekers in zijn omgeving ( w.o. Celle) eerder aan Agrochemische vergiftiging, Vooral door besmette Pollen. Bekend verschijnsel was al dat Koolzaad- en Zonnebloemdracht welliswaar geen dodelijke dosis gif in de aanbieding hadden, maar toch genoeg om sluimerende verzwakking van de volken te veroorzaken. Onderzoek naar het verschijnsel is in volle gang in die streken.
hennie oes

[Piet Jager]

Frankrijk: bijenhouders in opstand tegen Bayer gewasbescherming

Het gaat niet goed met de Franse bijenpopulatie. Bedroeg het aantal bijenvolken in 1995 nog 1,5 mln, dit jaar wordt het aantal op minder dan 1 mln geschat. De UNAF, de nationale bond van bijenhouders, al jaren in gevecht met Bayer, roept op tot een onmiddellijk totaalverbod op het gebruik van Gaucho. Gaucho is een insecticide op basis van Imidaclopride.
Minister Glavany van landbouw heeft al in januari 1999 een (voorlopig) verbod ingevoerd op dit product voor de zonnebloemteelt, als gevolg van de toenemende bijensterfte in de betreffende teeltgebieden. Gaucho is echter voor andere akkerbouwproducten nog steeds toegestaan. De minister verklaarde bij het verbod dat dit slechts tijdelijk van aard zou zijn, totdat meer wetenschappelijke gegevens beschikbaar zouden komen.

De UNAF vindt dat er genoeg bewijzen zijn om Gaucho in de ban te doen. De bijensterfte, die zich in 1996 heeft gemanifesteerd, heeft sindsdien in Centraal- en Centraal-West Frankrijk massale vormen aangenomen. Zowel het INRA (het nationaal instituut voor landbouwkundig onderzoek) als het CNRS (het staatsinstituut voor wetenschappelijk onderzoek), zijn met onderzoek belast. De resultaten van beide instituten lopen echter behoorlijk uiteen, wegens een verschil in benadering van de observatie- en testmethoden. Volgens het CNRS zou Gaucho zich gedurende minstens twee jaar met een te hoge concentratie van de actieve stof in bodem en plant (vooral de bloem) fixeren.

Deze aanhoudende concentratie ligt veel hoger dan Bayer zelf aangeeft en is bovendien hoger dan de Europese regelgeving, aldus het CNRS. Bayer zegt dat niet wetenschappelijk bewezen is dat het insecticide aanwezig is in nectar en pollen die de bijen gebruiken.

Volgens het INRA zouden de negatieve effecten voor bijen pas voelbaar zijn als een te hoge concentratie van het insecticide in het veld wordt gebruikt. De UNAF suggereert dat Bayer de onderzoekers van het INRA heeft omgekocht. De nationale commissie voor toxische producten ontmoet de sector op 13 december, na eerst de onderzoekers te hebben gehoord. Het is de bedoeling tot overeenstemming van het probleem te komen.

Bron: LBActualiteiten, 2000 nr. 39, 08-12-2000

!Piet

[Piet Jager]

Frankrijk: voorlopig verbod op insecticide Gaucho van Bayer Agro gewasbescherming

Minister Glavany van Landbouw heeft aangekondigd de vergunning voor de insecticide Gaucho (imidaclopride) van de firma Bayer Agro voorlopig in te trekken, totdat de firma met aanvullende wetenschappelijk gebaseerde gegevens komt. Het middel Gaucho wordt door de nationale bond van bijenhouders ervan beschuldigd een zeer schadelijk, zelfs dodelijk, effect te hebben op bijenpopulaties. Gaucho wordt voornamelijk gebruikt ter behandeling van zonnebloemzaaizaden. De bond van bijenhouders verklaart, dat de bijenpopulaties zwaar blijken 'uitgedund' in die gebieden, waar Gaucho wordt gebruikt. De bond wordt door alle grote landbouworganisaties in zijn actie gesteund. Bayer Agro daarentegen is van mening, dat de bijensterfte zou worden veroorzaakt door o.a. het zgn. CPV-virus (chronische verlamming). De adviescommissie voor de toxiciteit van gewasbeschermingsmiddelen (Commission des Toxiques) had in december jl. echter aangegeven, dat de risico's niet voldoende groot werden geacht om het middel definitief verbieden en dat aanvullend onderzoek, o.m. door Bayer zelf aan te leveren, nodig werd geacht. Minister Glavany heeft ten slotte toch besloten om niet alleen een voorlopig verbod in te voeren, doch ook om een epidemiologisch onderzoek te laten instellen naar de exacte oorzaak van bijensterfte in betreffende regio's.

Bron: LBActualiteiten, 1999 nr. 01, 22-01-1999
!Piet

[Piet Jager]

CTB verlengt toelating Admire / 'Admire' = (bestrijding luizen, witte vlieg, wantsen, cicaden).

Het College voor de Toelating van Bestrijdingsmiddelen (CTB) heeft de toelating van de insecticiden Gaucho, Gaucho Rood, Amigo en Admire verlengd tot 1 januari 2004. Toelatingshouder Bayer en het CTB hebben dat bevestigd. Wel is het wettelijk gebruiksvoorschrift van de zaadontsmettingsmiddelen Gaucho (suikerbieten) en Gaucho Rood (maïs) aangescherpt om vogelsterfte te voorkomen. De aanvankelijke bedoeling van het College om de toelating van Admire te beperken tot substraatteelten onder glas is van de baan. Het CTB is na onderzoek tot de conclusie gekomen, dat die maatregelen niet nodig zijn.

!Piet

[Piet Jager]

Gaucho en Admire bevatten dezelfde werkzame stof namelijk imidaclopride

imidacloprid / Admire - 11483 N / W.4.

Uitbreiding van het gebruiksgebied als insectenbestrijdingsmiddel in de teelt van tomaat, aubergine, courgette en augurk; in de teelt van overjarige bloemisterijgewassen in de vollegrond, bloemisterijgewassen onder glas en boomkwekerijgewassen en vaste planten en in de teelt van appels en peren d.m.v. een gewasbehandeling met een maximum aantal behandelingen van totaal twee keer per seizoen. De toepassing is alleen toegestaan na de bloei van appel en peer.

!Piet

[Piet Jager]

Met bovenstaande reacties wil ik niet suggereren dat Gaucho of Admire de oorzaak zou zijn van deze verdwijnziekte. Wel wil ik hiermee aangeven dat wij steeds alert moeten zijn en blijven, wanneer onze bijen op cultuurgewassen vliegen en ons niet met een kluitje in het riet laten sturen, als er gezegd wordt dat Gaucho slechts voor zaaigoed wordt gebruikt. Wanneer de boer of tuinder als geruststelling zegt dat hij geen Gaucho gebruikt, maar Admire, dan moeten wij ons vooralsnog niet gerustgesteld voelen, maar verder onderzoek doen. Wij komen meestal in actie als het kwaad is geschied en onze bijen als milieu-indicatoren het loodje hebben gelegd. Het milieu van onze bijen is een cultuurlandschap, waarin van alles gebeurt op biologisch, chemisch en genetisch gebied. Elk jaar weer lopen onze bijen grote risico's, die soms moeilijk in kaart te brengen zijn. Het lijkt me zinvol om op het forum hier wat meer ruimte voor te claimen en bij calamiteiten snel en adequaat te reageren. Ik vind het zeer vreemd dat Celle aan de hand van een monster bijen van Jan Kruit op afstand kan concluderen dat de volken aan Varroa ten onder zijn gegaan. Laten we vooral kritisch blijven en niet zo gauw alles voor zoete koek aannemen.

!Piet

[Ria van den Berg]

Ook in Noord Amerika wordt imidacloprid met argusogen bekeken. Op de vergadering van de onderzoekers en voorlichters, die onderdeel was van de Candadian Honey Council vergadering in januari 2002, was dat een hoofdonderwerp. Het werd gebruikt in b.v. Prince Edward Island als Admire op de aardappelregels tegen vnl. de Colorado kever. Het is in Canada ook toegestaan als zaadontsmettingsmiddel onder de naam Gaucho.De advertenties zeggen dat het dan ook meteen tegen de aardvlooien helpt en dat het zo een "spuitronde" bespaart. In Frankrijk werd Gaucho op zonnebloemen gebruikt. Tot nu toe werd canola (koolzaad) ontsmet met lindaan, maar dan kan het niet meer naar de V.S. worden geexporteerd. Imidacloprid is veel gerichter en een "vriendelijker" middel. Maar als na de aardappels klaver wordt gezaaid, blijken de bijen de winter erna massaal te sterven. Toch is het nog steeds niet wetenschappelijk aangetoond, want er worden hele lage concentraties gevonden. Een theorie is, dat de bijen hun orientatievermogen verliezen. Dat het onderzoek (mede) door Bayer is betaald, geeft mij een vreemde smaak in de mond. Vanuit Frankrijk vecht Peter Dillon (?) al een aantal jaren tegen het gebruik en als ik het wel heb is er in de V.S. een rechtszaak aan de gang van een paar bijenhouders uit Noord Dakota. Afgelopen jaar mochten de zaadverkopers hier nog met lindaan behandeld canolazaad , dat ze in voorraad hadden, verkopen, maar was ook dat met Gaucho al in de handel. De honeycouncil website heeft meer informatie, ga naar http://www.honeycouncil.ca

vanuit de Peace River Vallei, Ria van den Berg

[Piet Jager]

Gewasbescherming
Laatst bijgewerkt op 28 Februari 2002

--------------------------------------------------------------------------------
Gewasbescherming en bijenbescherming
Telers passen GEWASBESCHERMING toe. Imkers moeten nog wennen aan het idee dat ze BIJENBESCHERMING moeten toepassen.

Regelmatig treffen ons berichten over spuitschade. Vaak was het te voorkomen. Zonder met de beschuldigende vinger te wijzen gaan we even een paar dingen op een rijtje zetten. Wij imkers gaan onze bijen zo goed mogelijk beschermen. Vaak lijkt "het plaatsen..."

Om te voorkomen dat er iets misgaat het volgende: voor zover bekend! , want er is nog maar weinig bekend over het effect van bestrijdingsmiddelen op bijen in kas- tunnelteelt of teelt in de open lucht. Wat erover bekend is staat in onderstaand overzicht.


Groep 1:
Middelen die perse niet bij bijen of hommels gebruikt mogen worden:
diazinon, dimethoaat, imidacloprid(Admire), lindaan, malatheon, methiocarp(Mesurol), oxamyl (Vydate),parathion, pirimifos-methyl (Actellic, Pyrisect), Propoxur(Undeen), solfoteb(Bladafum), Synthetische pyrethroiden behalve deltamethrin, teflubenzuron (Nomolt),triazofos (Hostathion),trichloorfon (Dipterex)

!Piet

[Piet Jager]

Gekke bijenziekte

Bestrijdingsmiddelen op zonnebloemen zijn er waarschijnlijk de oorzaak van dat bijen hun orientatie vermogen kwijtraken, zo meldt het Parool. De schade is groot, niet aleen voor de iemkers, zo zetten de bloemen ook geen zaden meer. Naar schatting is zestig procent van de honingbijen uit het aangetaste gebied in Frankrijk verdwenen

(Week 16}

!Piet

[Hans van der Post.]

Hieronder een stuk van de voordracht die door de net aangetreden Voorzitter J. Speelziek werd uitgesproken op de imkersdag in augustus 1978 te Boskoop.
Ik vond dit op een recorderband die ik toen heb gemaakt. Toen speelden ook de "verdwijnziekte" een rol. Moet wel aanteken dat er nog geen varroa in het spel was.
[img]../beeld/h/hansvdpost/hans_speelziek1978.jpg[/img]foto.hvdp
Ja en dan stap ik graag even over op de bijen om te vertellen wat deze van dit jaar (1978) gepresteerd hebben. Dan begin ik eerst met de goede bericht; de oogst op koolzaad en fruit was bijzonder rijk te noemen.. Daarna kwam er een zekere deprepressie want het weer in de zomer was van dien aard dat de bijen gewoon geen nectar en stuifmeel konden inzamelen. Dat wil dus ook zeggen dat zomeroogst beneden verwachting was. Erger zelfs er moest in de zomer bijgevoerd worden. We zijn nu in de huidige periode aanbeland en die maakt voor zover het zich laat aan zien alles goed. Ik heb gister de eerste complete ramen heidehoning prachtig voor 100% wit verzegeld gezien wat we de laatste jaren niet meer hebben meegemaakt. Dus dat schept schone perspectieven.

Het gaat om winter 1977/78.
U zult hier weinig van gelezen hebben maar in de afgelopen winter zijn er in het noorden en oosten van het land 1000 bijenvolken spoorloos verdwenen en of dood gegaan. U weet een imker die zoiets overkomt laat deze liever niet blijken daar geneert hij zich voor. Ik ben er als volgt mee geworden geconfronteerd. In mijn eigen omgeving was een imker die zei; "mijn bijenvolk is verdwenen". Nu dat is nieuws dus ik ging kijken. Deze man imkerde 4 jaar en die had twee volken. Toen we keken in het ene volk was er geen bij meer in de kast. Wat is er namelijk gebeurd, bij de eerste vluchtige voorjaar inspectie had hij ontdekt dat de twee volken goed waren. Hij heeft de dekplank er weer opgedaan en drieweken later, het waren een paarweken mooi weer, opende hij de zaak met de gedachte nu ga ik een complete inspectie houden. Wat constateerde hij;een volk was totaal afwezig, nog een paar dode bijen op de bodem en een hele lading voedsel inde raten. Het ander volk was gedecimeerd zat nog een klein groepje bijen in ter grote van een tennisbal. Dat was een hele vreemde gewaarwording die wij in Nederland nog niet eerder hadden meegemaakt. Een paar dagen belde de Hr Geskes mij op dat er 10 tallen maar misschien 100 tallen dode volken in Groningen waren. Nu dat klonk gewoon onheilspellend. De Hr Geskes heeft toen een enquête gehouden in Groningen en die loog er niet om. Groningen telt ongeveer 300 imkers en daarvan hebben er 100 gereageerd op de enquête maar 45 leden hadden geen problemen met de uitwintering. En 54 leden hadden 144 verwenen of dode volken. De enquête die de Hr van Ee in Drente heeft uitgevoerd had ongeveer de zelfde resultaten. Overeenkomstige zaken hebben zich in Overijsel en Oost-Gelderland voorgedaan. We kunnen wel zeggen dat in de afgelopen winter wel meer dan 1000 bijenvolken spoorloos verdwenen en/of gestorven zijn.

De vermoedelijke oorzaken van deze ellende zijn de volgende;een kletsnat najaar waarin de bijen geen stuifmeel konden halen. Dat stuifmeel is een grote levensbehoefte voor de jonge bijen die in het najaar geboren worden. Missen zij die stuifmeel in hun groeiperiode (larvestadium) dan is het zondermeer kwalijk gesteld met deze bijen. Als zij dan bovendien nog langdurig in het najaar door broeden, dan verslijten zij het eiwitvet lichaam ze gaan in de winter ten onder ze halen het voorjaar niet. En als het eiwitvet lichaam net toereikend in het voorjaar. Dan zijn nog net instaat uit te vliegen, een massale reinigingsvlucht keren niet terug en sterven op de drachtvelden. Natuurlijk speelt in bepaalde gevallen nozema ook een rol mee vermoedelijk geen overheersende rol. Vaak hebben we de kreet klaar; ja nozema ziekte, dat is een dooddoener die niet altijd opgaat.