Bijensterfte door insecticiden

[pxsloot]

Beste Henk,

je zegt dat de gegevens over de neonicotinen niet nieuw zijn, net als gegevens over de persistentie in het milieu. Wat wel nieuw is is de kennis over de hoeveelheid die via uitspoeling in het oppervlaktewater terecht komt. En op die manier zijn weg weer vindt in planten (bermen, slootkanten), waar het weer systemisch wordt opgenomen, en door waterhalende bijen ook direct in de kast.
Voor het vaststellen van MTRs in het oppervlaktewater is alleen gekeken naar het effect op waterplanten en -dieren en niet naar dieren die op dat water fourageren. En dan wordt de MTR voor imidacloprid ook nog eens met een factor 20+ overschreden, maar dat is een heel ander schandaal.

Op dit moment worden de gegevens van NCB verwerkt, zodat een gedetailleerdere kaart ontstaat en appels met appels vergeleken kunnen worden. Ik meen te weten dat de heren wetenschappers bezig zijn onderzoeken en onderbouwingen voor te bereiden. Net als jij hoop ik ook dat een dergelijk onderzoek ook echt van de grond komt.

Voor wat betreft je stelling over wie wat moet bewijzen, natuurlijk van der Sluijs en Tennekes hebben bewijslast. Maar bijen(APENSTAART)wur zegt dat de bijensterfte van 50% in het noordwestelijke deel van Nederland te verklaren is door Varroa en imkerhandelen. Als je zoiets stelt, dan moet je dat ook kunnen onderbouwen. Zijn de imkers daar gemiddeld onzorgvuldiger of onkundiger dan in de rest van Nederland? Op 11 juni hebben Blaquiere en Tennekes de mogelijkheid om hun stellingen te verdedigen en elkaar uit te dagen. Ik ga er heen, dat wil ik niet missen.

Heb je verwijzingen naar de onderzoeken die je aanhaalt, ik ben daarin geinteresseerd. Ik probeer alle kanten van de mogelijke oorzaken te belichten op http://www.imkerplatform.nl, al heb ik de laatste dagen erg veel te lezen.

Om de 'abnormale bijensterfte' te nuanceren (appels met appels): in de 'oude' tijd was een sterfte van 10% normaal. Dit getal steeg na de introductie van Varroa en zwakte weer wat af na de eerste succesjes met bestrijding. Het zit nu rond 20-25%. Dat is op dit moment de norm in Nederland en omringende landen (los van het feit dat we dat de norm willen laten zijn). Een getal als 50% is dan abnormaal te noemen.
Op het moment dat voor die 50% verklaard is, uit de weg is, dan kunnen we ons weer richten op handelingen om die 20-25% omlaag te krijgen.

In mijn beleving (zie ook mijn vorige bericht) zou bijen(APENSTAART)wur heel nieuwsgierig moeten zijn naar de uitschieters. Ik snap dat ze meer aan hun hoofd hebben, maar eenvoudigweg roepen 'het is niet waar', da's nogal flauw.
Zullen we dan betere cijfers afwachten, waarop wur wel moet reageren?

edit: koolzaad wordt niet gebruikt voor inwinteren, de sterfte die dat door bestrijdingsmiddelen op zou leveren wordt enigzins goed gemaakt door de aanwas.

grgr

Peter S.

[A.A. Staals]

Vanuit de glastuinbouw weten we dat imidacloprid niet samengaat met de inzet van bijenvolken voor de bestuiving. De bijen gaan er niet van dood, maar willen niet op gewas vliegen en van de bestuiving komt niets terecht.

Inderdaad bij gebruik van Admire/Confidor vliegen de bijen een poosje niet op het gewas. In de winter duurt het langer dan in de zomer voordat ze weer gaan vliegen. Bij gebruik in de zomer vliegen ze weer redelijk snel zeker als de volken een dag of drie de kas uit gaan.
De bijen ondervinden er geen schade van en met een goede varroa bestrijding komen ze ook gezond de winter uit.

ad staals

[pxsloot]

Ad,

het gaat om imidacloprid als systemisch middel opgenomen in de plant. Als tijdens het toedienen van het middel, zoals bij Admire en Confidor, de bijen niet willen vliegen, dan neemt dat niet weg dat in de periode erna de diertjes er niet mee in aanraking zouden komen via nectar en pollen. De periode in de kas waar de bijen met het middel in aanraking komen is dan kort en er is geen sprake van inwinteren (geen aanwas meer).
Juist via het uitspoelen en afwateren komt het in grote hoeveelheden in het oppervlaktewater. In de kas is de dosering nauwkeurig te regelen, maar daarbuiten niet.

Ik ben, net als jij, aan het redeneren (en speculeren)

grgr

Peter S.

[henkvanderscheer]

Beste Gerard, Peter en anderen,

Gerard, zo af en toe zeg ik wel eens iets ironisch; zo ook de eerste zin “Dat had je nu niet moeten doen: vragen naar wat de NBV, de minister en ik ervan denken.” Ik was al van plan om te reageren. Jou “prik” versnelde dat wat.

Peter, het gaat me te ver om hier allerlei literatuurgegevens te noemen. Verreweg de meesten zijn te vinden in tijdschriften in o.a. het Forumgebouw, de bibliotheek van Wageningen UR. De ontsluiting gaat dan het gemakkelijkst via een referaattijdschrift zoals “Entomology Abstracts”. Die tijdschriften zijn wat betrouwbaarder dan allerlei krantenverhalen. Het probleem met krantenverhalen is, dat als je wetenschappers daarmee confronteert, ze veel te vaak zeggen dat ze niet helemaal juist zijn geciteerd (en dan hebben ze meestal nog gelijk ook). Vandaar dat op de door jou opgegeven site nogal wat zaken staan die voor verbetering, c.q. nuancering, vatbaar zijn.

Verder weet ik niet precies wat de medewerkers van Bijen(APENSTAART)wur allemaal zeggen. Het lijkt me onwaarschijnlijk dat ze letterlijk zeggen “dat de bijensterfte van 50% in het noordwestelijke deel van Nederland te verklaren is door Varroa en imkerhandelen”. De heren kennende zullen ze eerder hebben gezegd dat veel van de abnormale sterfte van volken te maken heeft met een niet-adequate varroabestrijding en dat komt dan weer door onjuist handelen van de imker. Sommige bijenteeltonderzoekers in Duitsland zeggen dan ……. Wat de uitspraken van de medewerkers van Bijen(APENSTAART)wur betreft zijn die in lijn met die van bijvoorbeeld prof. Jacobs in België en bijna alle bijenteeltonderzoekers in Europa. Dat is niet zo verwonderlijk, want ze zien elkaar regelmatig op “Tagungen” in het kader van COLOSS, hun samenwerkingsverband. Ze hebben onderling afspraken gemaakt over wie wat doet aan onderzoek betreffende abnormale bijensterfte, wisselen die gegevens uit en hopen zo tot een antwoord te komen. Gezien de vele hypes blijven de bijenteeltonderzoekers tot nu toe redelijk consistent in hun beweringen. Bijen(APENSTAART)wur is in zijn uitspraken dus geen uitzondering binnen Europa. Dat daar zo af en toe andere onderzoekers, niet geremd door enige kennis over bijenteelt, met uitspraken tussen door fietsen, kan wel eens voor verwarring zorgen.

Bij mijn weten roepen de medewerkers van Bijen(APENSTAART)wur niet dat neonicotinen niet de oorzaak zijn van de abnormale sterfte van volken. Ze weten best dat die insecticiden giftig zijn voor bijen en ze weten ook niet wat die middelen precies doen op het broed en de ontwikkeling van een volk, maar ze weten wel dat er tot nu toe geen overtuigende bewijs is geleverd dat neonicotinen de oorzaak zijn van alle ellende. Het meest sprekende vind ik in dit geval de situatie in Zwitserland waar evenveel abnormale sterfte voorkomt als elders en neonicotinen niet zijn toegelaten. En met abnormaal bedoel ik meer dan 10-15% sterfte van volken in winter en aansluitend voorjaar.

Henk van der Scheer

[Romée van der Zee]

Beste Gerard,

Dat had je nu niet moeten doen: vragen naar wat de NBV, de minister en ik ervan denken. Dat is toch volkomen irrelevant nu er een casueel verband is te leggen tussen sterftepercentages van bijenvolken en gemeten waarden van imidacloprid in water. Maar nu je het toch vraagt …….

Ik weet niet wie een casueel verband weet te leggen zoals hierboven bedoeld. Wat mij betreft is de eerste stap onderzoeken of er een associatie is. Dat vraagt een nauwkeurige analyse van de beschikbare sterfte data. Mocht daar een relatie uitkomen dan is de volgende stap het vinden van een oorzakelijk verband. Daar is gericht veldonderzoek voor nodig.

De verdere opmerkingen van Henk vd Scheer over de 'hype van Nosema ceranae' tonen een gebrek aan kennis die ruim voor handen is.
De veeg uit de pan naar imkers die het aan zichzelf te danken hebben is misplaatst. Natuurlijk zijn er imkers die fouten maken in de varroabestrijding en daardoor in de problemen komen. Maar zoals ik aantoonde in 2008, zijn er significante verschillen in bijensterfte tussen imkers die op dezelfde wijze de varroa bestreden, enz. Henk van de Scheer kent die cijers heel goed, maar geeft er de voorkeur aan deze niet te verteren.
Vooringenomenheid tegenover feiten.
Bijensterfte is een complex probleem.
Romée van der Zee

[Romée van der Zee]

Nog een laatste gedachte. Waar komt dat snieren over andere oorzaken van bijensterfte bij Henk vd Scheer en zijn vrienden toch vandaan? Wat zit hen dwars, waar zijn zij op uit, waarom altijd die agressie? Ik word er doodziek van na al die jaren.
R.

[Molenaar]

ONbegrijpelijk. Waarom toch zo'n weerstand imkers. Waarom wordt alles van tafel geveegd? Gelukkig kan ik als NIET imker en NIET deskundige,(maar wel met kennis van de biologie) vrij mijn mening geven. Ik begrijp niet waarom imkers toch zo tegen onderzoekers zijn. Er is altijd wel iets op te merken over elke stelling. Jullie vergeten dat we met levende organismen te maken hebben En die zijn nu eenmaal niet uniform. In de chemie zijn processen uniform. pH 7 = pH 7 maar de ene bij is de andere bij niet.(dat weten jullie beter dan ik) Waarom wil men dan niet accepteren dat waarschijnlijk een combinatie van factoren de oorzaak is. Dus insecticiden + varroa + Nesoma + gebrek aan stuifmeel. Net als de mens wordt de gezondheid van de bij bepaald door zijn totale leefomgeving.
Wat is er mis met een moratorium op bepaalde insecticiden, dat kan toch samen met meer aandacht voor Varroa bestrijding, met meer aandacht voor de aanplant van drachtplanten?
Een ding wordt vergeten: zolang jullie elk idee onderuithalen en blijven kibbelen, ondertussen gebeurt er NIETS. De minister laat de imkers lekker sudderen, er is toch geen gelijk gestemdheid. Verwachten jullie echt dat de minister straks met de oplossing of een dikke portemonnee komt?
Kom toch in actie, steun elk initiatief en maak het probleem van de bijensterfte ook het probleem voor het publiek en de politiek in plaats van in de loopgraven te blijven.
Gerard en Peter; ik ken jullie persoonlijk niet dus er is geen sprake van vriendjespolitiek. Ik bewonder jullie lef en doorzetting om dit onderwerp ter sprake te brengen.
Zo, af en toe moet een mens even zijn hart luchten.
Schroom niet om te reageren maar nog beter meld je aan bij:
http://honingbijen.wordpress.com/en kom in actie!
Groet,
Jaap Molenaar

[gerard.b.w.vos]

Midas Dekkers zojuist gezien en gehoord.
Van zijn cynische en vaak prikkende opmerkingen mag ik graag horen, houdt ons alert.
Zijn opmerkingen waren ook dit keer duidelijk voor de niet imkers.
En wat doen we eraan?
Nou de gemiddelde imker zal het m.i. een zorg zijn, blijkt wel, en de anderen bestrijden elkaar, en de overheid kijkt toe hoe we rollebollend over de imkerweide rollen.

De meeste bestuursleden,- is mij afgelopen jaren opgevallen - zijn ook geen tegenstanders van GGO, en bespuitingen zien ze als een noodzakelijk kwaad, is dat wellicht een reden van hun terughoudendheid?
Toen ik de opmerking van henk van de Scheer las vond ik dat een dolkstook in de rug van Romee,
Vorig jaar stapten we over op een nieuwe hype: Nosema ceranae als lastpak, en verwachte al een reactie van haar, nu die is te lezen!
Deze Hype is al bekend sinds 2004 en in correspondentie indertijd met PPO werd daar in 2006 al enigszins als onbelangrijk afgedaan.

In het aantal jaren dat ik wat imker ben ik vele malen getroffen door spuitschade en zijn in 2006 mijn volken verdwenen in oktober binnen 2 weken en echt niet door een overdosis van Varroa.
Maar ik ben dus ook een imker die onvoldoende door de vereniging is voorgelicht.

Toch is het nu BIJzonder dat er nu uit niet imkerskringen, t.w. Universiteit Utrecht en de heer Jaap Molenaar deze initatieven komen om onderzoek te doen en aandacht te vragen.

Is al bekend of het debat op internet te volgen is?


http://www.bitsandbees.nl Bijna alles over bijen.
Bijen, monitor van ons milieu!

[pxsloot]

Op 30 maart gaf Bram Cornelissen van WUR een presentatie in Scherpenzeel. Naast het heldere verhaal over de invloed van Varroa op het ontstaan van winterbijen (of beter: het niet ontstaan), gaf hij een paar cijfers over de aangetroffen ziektes in opgestuurde monsters (monsters uit 5 volken per imker, 170 imkers). Ik heb de handout voor me liggen, lees even mee:

Resultaten samengevat:
* AVB: laag (<1%)
* EVB: hoog: 36%!!
* Virussen:
- BQCV: algemeen (92%)
- DWV: lager dan verwacht (16%)
- SBV: redelijk algemeen (40%)
* Nosema:
- N Ceranae: 87% Zeer algemeen
- N Apis: 11% Wordt zeldzaam
- geen Nosema: 12%
* Kalkbroed: 43%

(Deze resultaten zijn verkregen door het mengen van de 5 monsters per imker en varroa te tellen en een DNA, RNA en kweek er op los te laten).


Gerard:

er zal geen live stream zijn. Ik doe mijn best om een camera vooraan te zetten (ik hoop dat het geluid mee zal vallen). Het materiaal komt dan online beschikbaar.

grgr

Peter S.

[henkvanderscheer]

Geachte meneer Molenaar,

U hebt kennis van de biologie. Dat hebben heel veel mensen, maar het niveau waarop wil nog wel eens verschillen. Als uw kennis op universitair niveau ligt, dan zou u zich toch aangesproken moeten voelen door mijn betoog. Dat komt er simpel gezegd op neer, dat er tot nu toe geen causaal verband is gevonden tussen abnormale sterfte van bijenvolken en de toepassing van neonicotinen. En ik heb daaraan toegevoegd dat het niet waarschijnlijk is dat zo’n verband alsnog zal worden aangetoond. Dat laatste heb ik met argumenten onderbouwd.

Mocht u andere bewijzen hebben, dan hoor ik dat graag. Als die bewijzen alsnog geleverd worden, ben ik de eerste om u te helpen in uw strijd tegen neonicotinen. Indertijd heeft op mijn voorstel en met mijn hulp de Bedrijfsraad voor de Bijenhouderij het voor elkaar gekregen om de toepassing van dimethoaat in de zomer tegen luis op aardappel van tafel te krijgen. Dat middel heeft ons de grootste spuitschade tot nu toe berokkend: in 1996 verloren ruim 1000 volken alle vliegbijen.

Het is uw goed recht om neonicotinen weg te willen hebben. Als daar uit oogpunt van de bijenhouderij goede gronden voor zijn, wil en zal ik daaraan meedoen.
Ik ben niet tegen wetenschappelijk onderzoekers. Ik haal geen meningen onderuit, maar vertel de imkers wel als de onderbouwing niet deugd.

Henk van der Scheer