Condens in kasten

[marc]

In afwachting van wat meer actie tussen de bijen breek ik me dezer dagen ('s avonds) het hoofd over het 'condensprobleem' in kasten en hoe dit zou kunnen verholpen worden.
Weet iemand of er al nauwkeurige temperatuur- en vochtmetingen werden gedaan op het binnenklimaat van bevolkte bijenkasten (en dan vooral in winterperiode).
Aanneemlijk zou zijn dat er een gradatie in temperatuur bestaat van centrum bijentros naar de randen toe en dat de relatieve vochtigheid in de kasten met open bodem niet veel zal afwijken van deze van de omgeving, maar bestaan hier juiste waarnemingen over ?

[marc]

Op het web volgende temperatuurmetingen in kasten gevonden :

1. Charles D. Owens - Madison/us
http://www.beesource.com/pov/usda/therm ... in1429.htm
2. Technical Univ. - Riga/Litouwen (2002)
http://www.beekeeping.com/articles/us/c ... rature.htm
3. W.E. Dunham - Ohio State Univ. (1931)
https://kb.osu.edu/dspace/bitstream/181 ... 03_181.pdf

De temperatuurvraag is dus beantwoord, nog iemand info over de luchtvochtigheid in de kasten ?

[marc]

Eerste bevindingen :
- een condensvrije kast maken bestaat niet, ook niet in EPS of ander isolatiemateriaal, men krijgt wel minder condens met deze kasten natuurlijk. Belangrijk is wel dat de condens snel kan opdrogen door ventilatie (open bodems) of opwarming (kasten in de zon).
- rond deze tijd van het jaar hebben vergelijkbare kasten met het meeste condenswater ook de grootste broedaanzet.

[Lammert van Beek]

Eerste bevindingen :
- een condensvrije kast maken bestaat niet, ook niet in EPS of ander isolatiemateriaal, men krijgt wel minder condens met deze kasten natuurlijk. Belangrijk is wel dat de condens snel kan opdrogen door ventilatie (open bodems) of opwarming (kasten in de zon).

Hallo Marc,
Een condensvrije kast aan het eind van de winter is in feite meestal een kast zonder een levend bijenvolk dat zich normaal ontwikkelt.
Zodra onze bijenvolken zich aan het eind van de winter weer gaan ontwikkelen, gaat de binnentemperatuur omhoog en daarbij wordt door de bijen meer waterdamp geproduceerd, dan dat zij doen tijdens de "winterzit".

[Jelte Pieter Dijkstra]

(ik overwinter al mijn volken op één broedkamer)

Het lijkt mij dat dat veel 'broedproppen' in het najaar wordt. Bovendien weer vroeg vergroten in het voorjaar. Extra werk en extra verstoring.

jp

[buckfast_beekeeper]

Hangt er natuurlijk vanaf welk kast type er wordt gebruikt. 1 broedromp Dadant of Langstroth is normaal denk ik. Voor (Nederlandse)Simplex is dit inderdaad ruim weinig.

Als we er van uit gaan dat 1 simplex raam 2 kg voeding is, 14kg voeding zijn 7 ramen + 2 à 3 ramen stuifmeel. Waar is er dan nog plaats voor broed?

Kunnen de bijen dan lekker uitzakken als het wat warmer is?

Wat Marc zijn condens betreft: Deze tijd van het jaar zie ik graag wat water uit de kast lopen. Deze kast is bijna zeker moergoed en aan de leg. Wat wil je nog meer? Aan elke zijde een vulblok verhindert voor het grootste deel het beschimmelen van de raten.

mvg

Theo

[marc]

Lammert, een vochtabsorberend materiaal plaatsen om het condenswater op te vangen is een denkpiste maar practisch onuitvoerbaar. Het is verkeerd te stellen dat condens enkel onder het deksel optreedt, alle wanden onder de verzadigingstemperatuur zullen condensaat opleveren. Het absorberend materiaal zou dan binnenzijde kastwand en deksel moeten worden aangebracht lang voor de winterzit van de bijen om deze gedurende de winter verder niet te storen. Het zou een hele klus betekenen en de bijen kennende zullen ze er geen gram heel van laten.

Theo het weglaten van 2 zijramen, wat we allen veelal toepassen, verhindert niet dat de overige ramen aan de oplegzijden condens gaan vertonen, ook daar treedt condens op.

De condens wordt een probleem als het niet snel genoeg opdroogt en een blijvend nat klimaat creëert in de kast zodat het voedingsbodem wordt voor allerhande schimmels.
Condens volledig uitsluiten kan in ons winterklimaat en het klimaat in de kast niet, er zo snel mogelijk vanaf proberen te raken is daarom het hoogst haalbare.

Ik zie hierin tot vandaag als oplossing de combinatie van :

1) alle kastwanden in een materiaal dat isoleert (dubbel hout met isolatie, EPS kasten, metalen daken extra isoleren...) waardoor de hoeveelheid condens al aardig beperkt kan worden
2) goede ventilatie van de kast en daarvoor pleit ik voor open blijvende bodems
3) kasten of bijenstanden in de winterzon heeft de voorkeur, wanneer ze dan ook nog een donkere kleur krijgen, zal dit extra helpen.

Het lijkt me toch interessant nu we ons in verschillende andere onderwerpen de vraag stellen of onze bijen (met het warme najaar) nog wel voldoende voeder bezitten, dat we dan niet zomaar onze buitenste voederramen opofferen aan schimmel.

Marc

[Frans vanTongeren]

Volgens mij worden er denkfouten gemaakt.
Mijn mening:
Hoe meer je isoleert.., des te hoger wordt het vochtgehalte in de kast. Het vocht kan dan namelijk niet ontsnappen.
Wat doen de bijen daaraan.
Eerst natuurlijk schelden op de imker en dan gaat de koningin maar al vast aan de leg. Het open broed moet later worden gevoerd en daar.. is het vocht voor nodig wat al,irriterend veel, in de kast rondwalmt.
Dan .. valt er weer te leven in de kast.
Bijen houden niet van vocht.
Het is dus onzin om te denken dat veel broed tot condens leidt.
Veel broed leidt tot minder condens!!!!

[marc]

Hoi Frans,
je zegt :

Hoe meer je isoleert.., des te hoger wordt het vochtgehalte in de kast

Het materiaal waaruit de kast is opgebouwd heeft niets te maken met het vochtgehalte in de kast, wat er wel belangrijk aan is, is de temperatuur die je krijgt tegen de binnenwand van de kast, waardoor er condens (van de vochtige lucht binnen) kan op ontstaan of niet.

je zegt nog :

Het is dus onzin om te denken dat veel broed tot condens leidt.
Veel broed leidt tot minder condens!!!!

Het is een natuurwet dat lucht met een hogere temperatuur ook meer vocht bevat. In onze kasten zal er in broedloze periode (december) een overwinteringstemp. van 22° C heersen (zie hoger vermelde bronnen). Wanneer er een begin van broedaanzet komt zullen onze bijen de temp. op deze beperkte plaats optrekken naar 35° C (waardoor de gemiddelde temp. in de kast gaat stijgen), hoe meer broedaanzet hoe hoger deze gemiddelde temp. wordt.
Lucht van 22° C heeft een verzadigingsvochtgehalte van 16.6 gr/kg, voor lucht van 35° wordt dit al 36.6 gr/kg !

Het is dus logisch dat er op de kastwanden van gelijke temperatuur meer condens zal neerslaan bij broed dan zonder.

[Lammert van Beek]

Lammert, een vochtabsorberend materiaal plaatsen om het condenswater op te vangen is een denkpiste maar practisch onuitvoerbaar. Het is verkeerd te stellen dat condens enkel onder het deksel optreedt, alle wanden onder de verzadigingstemperatuur zullen condensaat opleveren. Het absorberend materiaal zou dan binnenzijde kastwand en deksel moeten worden aangebracht lang voor de winterzit van de bijen om deze gedurende de winter verder niet te storen. Het zou een hele klus betekenen en de bijen kennende zullen ze er geen gram heel van laten.

Hallo Marc,
Ik meldde niet dat in mijn bijenkasten condens wordt gevormd onder de deksel van de broedkamers, maar langs de bovenrand daarvan (buiten de broedkamers!). Ik bedoelde daarmee te zeggen, dat bij mijn bijenvolken condens te zien is aan de binnenkant van de buitenranden van mijn bijenkasten, ter hoogte van de bovenrand van de broedkamers. Voor een beter begrip: ik werk met (dubbelwandige) Simplexkasten. Boven de met bijen bezette broedkamers houd ik 's winters een vrij grote loze ruimte, o.a. om overtollig vocht kwijt te raken.
Jouw verhaal lezend, denk ik wel dat wij op dezelfde golflengte zitten.
Lammert van Beek