Invoeren van koninginnen

[Ed Pieterse]

Invoeren van bevruchte koninginnen.

Dit is een heikel onderwerp en ook ik heb diverse koninginnen verloren, omdat de volken die ik wilde voorzien van een nieuwe koningin er andere gedachten op nahielden. Ik heb er aardig mee geworsteld en ben toch door ervaring wat wijzer geworden.
Vaak heb ik op diverse bijeenkomsten gevraagd, of men uit de doeken wilde doen hoe men het beste te werk kan gaan. Je komt allerlei methoden tegen, die met vuur worden verdedigd, maar niet de oorzaak van het probleem blootleggen.

Er zijn een paar vuistregels te onderscheiden of voorwaarden, voor b.v. een verschillend ras van koningin en volk waar de nieuwe koningin op moet worden ingevoerd.
A) Haal de oude koningin van het volk.
B) Voer daarna nooit zomaar een koningin in, ook niet van hetzelfde ras.
1) Zorg dat er geen open broed meer in het volk is. (± 9 dagen na het laatste eitje)
2) Maar zorg ook dat er steeds doppen gebroken worden.
C) De samenstelling van een volk is ook belangrijk.
Hiermee bedoel ik dat de aanwezigheid van oude werksters funest kan zijn.
Je hebt maar één zodanige oude tante nodig om je koningin af te laten steken als die
oude tante vindt dat ze niet thuis hoort in haar volk.
Jonge bijen hebben die neiging bijna niet.
Dus laat de kast afvliegen en zet de kast een meter af wat verder op en doe dat zonder
te stoten en heel voorzichtig, want als je te wild doet merken ze het en vliegen er toch
enkele nog oude bijen terug op de verplaatste kast. Bij slecht weer duurt het afvliegen
langer. Je zult zien dat er na drie dagen bijna geen werkster meer uitvliegt, dat is het
moment dat er alleen nog jonge bijen in het volk zitten.
D) Dan komt het invoeren van de nieuwe koningin aan bod.
Dat moet in een invoerkooitje gebeuren. Doe er flink suikerdeeg in, zodat het lang duurt voordat de bijen de koningin hebben bereikt. Dan heeft ze de nestgeur aangenomen en omdat er geen eitjes in het volk zijn zal ze van de werksters eitjes moeten gaan leggen.

Dit moment is cruciaal, want zo gauw als er weer open broed is komt het risico van afsteken weer en aanzetten van doppen. Een kast met alleen jonge bijen gaat niet zwermen, dus dit is alleen omdat ze een andere koningin willen. Als men nu elke 5 dagen doppen breekt verwatert die neiging en na drie weken zal de koningin alleen eigen bijen hebben. Het kijken in zo'n volk is ook vol risico's (inballen), maar dit is minder erg als bij een onbevruchte koningin en jonge bijen ballen niet zo snel in.
Dit kan iets langer duren bij slecht weer want dan slijten de inmiddels oud geworden werksters niet. Een bij bewijst dat je van werken slijt.

E) Een goede methode is om op een kleiner volkje de koningin in te voeren.
Hoe kleiner het volkje hoe eerder de koningin wordt aangenomen, maar met dezelfde voorwaarden als bij B en C aangegeven. Dus maak een aflegger en zorg dat er alleen jonge bijen in zitten. Invoeren met een invoerkooitje.
Het volkje moet opgefokt worden tot een 6-ramer en kan dan als die sterk genoeg is verenigd worden met een ander volk, wat weer moet voldoen aan de voorwaarden B en C.
Maar men kan het ook aanhouden en blijven drijfvoeren tot het een groot volk is.


De weersgesteldheid speelt ook een rol. Dan zijn alle oude werksters soms thuis en heb je de poppen aan het dansen.
En ook sterke dracht geeft wel eens moeilijkheden, want dan staan de gedachten van de oude werksters niet naar nieuwe koninginnen omwisselen en hebben ze liever lege celletjes om de gewonnen nectar in op te slaan.
Dan is ook het jaargetijde nog van invloed. Het invoeren gaat het beste in het vroege voorjaar en in het late najaar (september als de darren er niet meer zijn).
Het gaat het slechtste in de maanden juli en augustus, dan is punt E te prefereren.

Ik neem wel eens meer risico's (bij gelijk ras), maar heb dat ook vaak moeten bezuren (ook bij dure koninginnen). Geloof me, dat de meest ervaren koninginnetelers daar soms ook nog problemen mee ontmoeten, dat

[Oude Essink]

Hallo Ed,
Dat heb je nauwkeurig en uitgebreid uit de doeken gedaan, hoe het jou daarmee vergaat. Mijn ervaring is, dat het met minder mitsen en maren en toestanden ook kan zonder teveel risico:
Ik haal de oude moer weg tegen de avond; laat het volk een paar uur sudderen en zet vervolgens in een invoerkooitje met suikerdeeg een nieuwe bevruchte moer tussen de raten; de dagen erop kijk ik of er nog steeds stuifmeel binnen komt; na veertien dagen even controleren, maar hoeft eigenlijk niet want het gaat nagenoeg altijd goed. Er is slechts één maar: het volk mag niet in zwermstemming zijn; dus geen gedoe met doppen, want in dat geval moet je met een onbevruchte jonge moer werken.
Een onbevruchte moer in een volk dat al doppen heeft voer ik in in een kunstdop die ik met suiker of was afdicht. Als zij gaat tuten, haal ik de eigen doppen weg; als er geen getuut volgt herhaal ik de procedure.Een onbevruchte moer invoeren vind ik aanzienlijk lastiger en risicovoller.Lukt mij nooit bij een volk, dat niet in zwermstemming is en dus gewoon open broed heeft.
Als de in te voeren moer al een eigen volkje heeft dan volg ik de krantenmethode na het moerloos maken van het volk; tenzij vroeg in het voorjaar of tegen de herfst; in dat geval volstaat een licht lavendelgeurtje en het nieuwe vokje komt tussen de raten van het moerloos ( gemaakte) volk. Ik laat nogal eens een moer van buiten komen ( Schier, Nuy, renson of elders) en ben er mijn leven lang één keer een kwijt geraakt. Ben benieuwd naar andere ervaringen.
hennie oes

[Ed Pieterse]

Hoi Hennie,

Toch een leuke variatie met die zelf gemaakte dop als je een onbevruchte koningin invooert. Hoe ziet die dop er uit?

Ed

[Oude Essink]

Nogal eenvoudig Ed, kijk maar (je kent ze vast wel):


1 = kunstdop aan beide zijden open
2 = onder afgesloten met was (de moer snijdt er een opening in)
3 = moertje erin en klepje dicht en tussen de ramen hangen.
de rode doppen zijn een variant waarbij de geurstoffen beter uitvloeien.
hennie oes

[Oude Essink]

Ten overvloede, wat het "suikerdeeg" betreft: hetloopt nog wel eens fout, als je deeg van puur suiker maakt; dit droogt uit en wordt keihard meestal voordat de moer kon worden "bevrijd".
Met suikerdeeg wordt derhalve bedoeld een deegprop van een mengsel honing/suiker! met poedersuiker wordt het franse "sucre en poudre"
bedoeld: heel fijngemalen suiker; ( dat is beslist niet hetzelfde als onze poedersuiker: dat is oliebollensuiker; deze gaat klonteren bij het natmaken en is niet te gebruiken voor moerdeeg.)
hennie oes

[Hennie Peters]

TIP, voor het maken van "sucre en poudre"

Ik ben zelf ooit eens op oudejaarsavond tegen het probleem aangelopen dat de oliebollensuiker op was. Als je pas na sluitingstijd merkt dat er niets meer in de bus zit dat is dat een nare verrassing.
Een oude elektrische koffiemolen of een "Moulinex" biedt dan uitkomst. Er zijn verschillende soorten koffiemolens, wat je nodig hebt is het type met een snel ronddraaiend mesje.

De suiker kan op die manier worden gemalen tot bijna dezelfde korrelgrootte als oliebollensuiker uit de bus.

[Ed Pieterse]

Leuk Hennie al die zogenaamde koninginnendoppen. Het zijn eigenlijk gewone invoerkooitjes, behalve dan die "Eppendorfer" cupjes (zo heten ze toch?).
Ik dacht dat je een moerdop van was gemaakt zou hebben. Bovendien gebruik ik altijd gewone Apifonda wat je ook bij koninginneteelt gebruikt. Werkt dan suikerdeeg met honing beter?
Er bestaan zo veel verschillende invoermethoden, dat ik wel eens zou willen weten wat nu echt goed werkt. Ik denk trouwens dat er ook veel van andere factoren afhangt, zoals weer, dracht, zwermstemming en jaargetijde etc..

Ed Pieterse

[Piet Jager]

Ed schrijft:

Dan is ook het jaargetijde nog van invloed. Het invoeren gaat het beste in het vroege voorjaar en in het late najaar (september als de darren er niet meer zijn).

Mijn ervaring is juist dat in de late nazomer of het najaar, wanneer er bijna geen darren meer zijn, de kans op inballen van de moer het grootst is.

!Piet