2 maal insemineren/relatie tot migratie en opslag

[Kroese]

Een artikel uit een KI cursus documentatie.
------------------------------------------
De bevruchting of de inseminatie.
================================
Op het symposium over kunstmatige inseminatie te Toulouse (11-14 mei 1986) werden een aantal interessante wetenschappelijke studies en praktische resultaten voorgesteld. Deze zijn ook opgenomen in het Apimondia boek "The Instrumental Insemination of the Queen Bee" door Dr. R.F.A. Moritz.

1k breng hier die gegevens naar voor die relevant zijn voor de koninginnen- en darrenteelt. Er zijn ook veel gegevens over erfelijkheid maar die horen in de andere lessen thuis.

Het optimaal benutten van het sperma is zeer belangrijk, en wel om de drie volgende redenen:

'¦ De succesvolle opname van het sperma is bepalend voor de bruikbare levensduur van de koningin. Het heeft geen zin de levensverwachting van een koningin te optimaliseren, en dan de winst weg te geven aan een slecht gevulde spermatheek, die vroegtijdig tot darrenbroedigheid en/of vervanging leidt.

'¦ Het sperma vertegenwoordigt 50 % van het genetisch materiaal, dat de prestaties van het nieuwe bijenvolk zal bepalen. Een streven naar reproduceerbaarheid en controle van de genetische samenstelling bij selectieve kruisingen is niet mogelijk, zolang men deze parameter niet reproduceerbaar en controleerbaar kan maken (zie lessen erfelijkheidsleer en selectie).

'¦ Wenst men kunstmatige inseminatie toe te passen, teneinde het vorig doel te bewerkstelligen, dan merkt men dat de grote tijdverslinder in het inseminatie-gebeuren, het vergaren van het sperma is. Bij het insemineren wordt slechts 10 a' 15 % van het ingebrachte sperma benut. Het is duidelijk dat technieken die deze benutting verhogen, een zeer belangrijke tijdswinst zullen meebrengen.

Metingen en modelering van de migratie van sperma:

In de literatuur zijn slechts halfslachtige modellen beschikbaar die beschrijven hoe de spermatozoa naar de spermatheek gebracht worden. Ik heb de metingen van Woyke (1983, 1988), Harbo (1986), Woyke (1960), Mackensen (1964), Bolton en Harbo (1982) en Skonieczna (1985) gebruikt om een nieuw mechanistisch model op te bouwen, dat belangrijke nieuwe inzichten brengt over het migratieproces.

Meer bepaald zullen we dank zij het model antwoorden krijgen op volgende vragen:

'¦ Is er een bepaalde kritische periode waarin extra zorg voor de koningin een grote invloed heeft op de vulling van de spermatheek?

'¦ Kan men best met tweemaal met 4 µl insemineren, of éénmaal met 8 µl?

'¦ Is er een maximum dosis aan sperma die de koningin nuttig kan opnemen?

'¦ Kan bet nuttig zijn de migratie te proberen versnellen? Is er een optimale vulsnelheid?

'¦ Zijn er factoren die de benutting van het toegediende sperma verhogen? Dit is vooral van belang bij kunstmatige inseminatie, want sperma afvangen is tijdrovend, en als men ergens voorkeurmateriaal heeft geselecteerd moet dat maximaal renderen.

'¦ Zijn er implicaties van bet gelaagd of gemengd toedienen van sperma?
Het model is geïnspireerd op enkele artikels van Ruttner ( B. Gessner en F. Ruttner
"Transfer der Spermatozoen in die Spermatheka der Bienenkonigin in Apidologie, 1977, 8 (1)1-18 ; Friedrich Ruttner and Gudrun K'“niger : "Die F¸llung der Spermatheka der Bienenk'“nigin" in Z. vergl. Physiologie 72,411-422(1971)).
Ruttner besloot dat de migratie van spermatozoïden als volgt verloopt

'¦ Uitzetting van de wand van bet oviduct, tengevolge van de ingebrachte dosis.

'¦ Dit stimuleert de motorische centra in bet abdomen

'¦ De abdominale spieren trekken samen en persen het sperma uit het oviduct naar buiten
door de vagina, waarbij de spermastroom aan de monding van de ductus spermaficus moet passeren.

'¦ Een deel van de spermatozoïden richt zich actief naar de monding van de ductus spermaticus (vermoedelijk onder invloed van een chemische prikkel).

'¦ Eens in de ductus spermaficus aanbeland, migreren de spermatozoïden naar de spermatheek. Hierbij speelt de zaadpomp