Belgische zwarte bij

[Freek]

Mooi om te zien!

Ik had hier voor bastaarden, die natuurlijk dichter bij de zwarte bij staan dan mijn huidige Carnica's en Buckfast. Die bastaarden werden steeds meer steekduivels, niet te vergelijken met zuivere zwarte bijen natuurlijk. Wat ze wel deden was alles aan elkaar plakken met propolis, dat doen C en B minder. Viel me ook op dat het broednest anders in de kast lijkt te liggen dan bij C & B (voorin). Herinner me dat die bastaard broednesten ook wat anders waren dan van mijn huidige bijen die meer hele platen broed aanzetten.

Freek

[Dylan Elen]

Bedankt voor het compliment Freek. Heb geen ervaring met bastaarden, maar kan wel zeggen dat de zwarte bij meer dan carnica de neiging heeft om rond haar broed een mooie stuifmeel- en honingkrans op te bouwen. Helaas voor hen is mijn Duitse Normaal daar niet echt hoog genoeg voor.

Groeten,
Dylan

[semar]

mischien moet je dan een combiraam kast of een grote raammaat als dadant proberen?

alhoewel de zwarte meiden die ik in de 70er jaren had nooit verder kwamen dan een broednest van 1br+1hk,
als deze 'reincultuur'dames vruchtbaarder zijn is dat mischien een optie?

Vriendelijke groet
Semar(Dominique)

[Dylan Elen]

Semar, ik heb daar enkele jaren terug zeker over nagedacht gehad, over het overschakelen naar een grotere raammaat. Maar ik zat toen al met zoveel materiaal Segeberger en Duitse Normaal dat ik een omschakeling niet echt zag zitten. Nu, mijn zwartjes doen het heel goed in die Segebergers hoor, die voederkransen hadden het gewoon nog wat mooier gemaakt. Maar een mens kan niet alles hebben eh Trouwens, zo bleek achteraf, in Wallonië werkt men veel met Dadant, maar geef mij dan toch maar liever een Segeberger: ik kan immers veel sneller een honingzolder opzetten dan hen en dat heeft -naast het verschil in lokaal klimaat- voor een groot deel ook te maken met het feit dat mijn broedbak sneller vol bijen zit (hij is dan ook veel kleiner). Alles heeft zijn voor- en nadelen, aan de imker om ze telkens af te wegen

Groeten,
Dylan

[semar]

Alles heeft zijn voor- en nadelen, aan de imker om ze telkens af te wegen

Groeten,
Dylan

semar(dominique)

[marc]

Ik ken het selectiewerk van Hubert Guerriat en die man heeft daar enorm werk geleverd met zijn zwarte bijen.
Het toont aan dat je met selectie heel ver geraakt na lange tijd. Ik heb op een Ardennenstand ook nog zwarte bijen zitten die mijn inziens met hun eigenschappen veel dichter staan bij de oorspronkelijke zwarte bij.
Wat ik vooral van deze ongemanipuleerde zwarte bij onthou is :
- mooi gesloten kleiner broednest met inderdaad even veel voeding achter het nest dan erboven
- later op gang in het voorjaar, snel teruglopend bij slecht weer
- kleinere volken dan bij de andere rassen
- matige honingdracht op jaarbasis gezien
- zeer bleke celdekseltjes
- snel opgewonden, je moet er soms niet veel voor doen (wat schaduw maken op hun vlieggat bv.)
- zwermen heel graag, meerdere kleinere zwermen
- als ze in zwermneiging komen zetten ze tot 20 en meer moercellen aan (ideale starter voor koningnnenkweek)
- zeer snel leggende werksters in moerloos volk
...
Met zwarte bijen werken is een belevenis, anders dan op te thuisstanden. Ik ben blij dat ik er heb, voor het behoud en omdat ik van alle bijen hou, niets meer dan dat. Maar ik denk er bv. niet aan ze naar huis te halen.
Als je ermee wil 'imkeren' (niet hebben om te hebben dus zoals sommigen) in de bewoonde wereld, gebruik je inderdaad best gemanipuleerde. Maar in hoeverre je dan nog kan zeggen dat je daarmee bijdraagt tot de redding van de oorspronkelijke zwarte bij... ?
Je zou het ook anders kunnen bekijken. Is een winterlinde die je zodanig manipuleert dat hij bv. gaat bloeien in september ook nog toegelaten in onze hedendaagse 'eigen soort eest'-bossen ?

[Dylan Elen]

Marc

Ik moet zeggen dat ik in mijn geselecteerde zwartjes de (internationaal vaak genoemde) typische mellifera-eigenschappen herken zoals ze bv. vermeld staan op http://www.imkerpedia.nl/wiki/index.php/Donkere_bij, zeker wanneer ik de vergelijking maak met mijn carnica's - afkomstig van Spiekeroog voor wie het wil weten - die ik voordien hield. Ik heb nog niet de mogelijkheid gehad ongeselecteerde zwarte bijen te ontmoeten, maar dat staat wel op mijn to-do-list. Ik ben het volledig met je eens dat het onverstandig is om in dichtbevolkte gebieden te imkeren met ongeselecteerde honingbijen, onafhankelijk van het ras.

Genetische diversiteit wordt als onontbeerlijk geacht voor het voortbestaan van een soort op de lange termijn, onze kunstmatige selectie valt daar moeilijk mee te rijmen. Ik ben me daarvan bewust en ben daar dan ook over in discussie gegaan met Hubert en andere leden van de selectiewerkgroep. Hubert is zelf bioloog en ik heb geconstateerd dat hij - en de rest natuurlijk ook - echt wel weet wat hij doet. Mellifica, dat is de imkerbond te Chimay voor diegenen die dat niet moesten weten, hanteert dan ook een tweeledig beleid. Enerzijds hebben zij een selectiewerkgroep welke zich inzet om te voorzien in teeltmateriaal dat aangenaam om werken is voor de hobby-imkers. Anderzijds beheren zij in de - dunbevolkte - regio Chimay - Valenciennes een paar honderdtal ongeselecteerde volken welke moeten dienen om de populatie op lange termijn in stand te houden. Doordat het bevruchtingsstation en de ongeselecteerde volken zich ongeveer in dezelfde (ruime) regio bevinden, kan het al eens gebeuren dat een ongeselecteerde dar "zijn ding komt doen" op het bevruchtingsstation. Toch wordt daar maar zelden last van ondervonden en het heeft trouwens als voordeel dat de genetische diversiteit binnen geselecteerde 'linies' zo af en toe weer wat toeneemt.

Ik begrijp je opmerking dat men zich de vraag kan stellen hoe men bijdraagt aan de redding van de inheemse zwarte bij door te imkeren met een geselecteerde versie van de echte wilde soort. Nochtans is ook daarop een eenvoudig antwoord te geven. Door het telen van geselecteerde zwarte bijen draagt men bij aan de conservatie van onze bedreigde inheemse honingbij doordat men haar bijvoorbeeld naambekendheid geeft, daarnaast steunt men zo ook Mellifica welk op haar beurt de wilde ongeselecteerde zwartjes in stand houdt. Moet ik toch ook nog even zeggen dat de selectiewerkgroep een goed uitgekiende strategie volgt welke de afname van genetische diversiteit sterk spaart, zo past men onder meer negatieve selectie toe wat wil zeggen dat men niet enkel van de beste volken, maar ook van de ruime middenmoot verder teelt; enkel de 'slechtste' volken vallen dus af. Maar je kan het geheel ook van de andere kant bekijken en concluderen dat zelfs het telen van geselecteerde zwarte bijen rechtstreeks en voor de volle 100% bijdraagt aan het behoud van de soort zelf als je bedenkt dat men ons menselijk kunstmatig selecteren ook als een soort van co-evolutie kan interpreteren, een compleet natuurlijk proces zeg maar. Trouwens, uiteraard staat een soort sterker naar de toekomst toe als ze binnen haar populatie beschikt over een brede genetische basis; maar ook een populatie die beschikt over een heel povere genetische diversiteit kan tot positief verrassende resultaten leiden in de toekomst. Dat was bv. een van de hoofdzaken uit de cursus paleontologie van afgelopen semester. Vergeet dus niet dat zelfs in de natuur de genetische diversiteit van een soort met de tijd zo zijn ups en downs kent.

Wat die laatbloeiende winterlinde betreft, dat vind ik persoonlijk een ander verhaal. Een soort kan immers mutanten voortbrengen, die mutanten zijn dan automatisch ook inheems indien de oorspronkelijke soort inheems is. Een voorbeeld van zo'n mutant is onze zoete amandel. Oorspronkelijk waren er enkel bittere amandelen totdat een genetisch 'defect' tijdens de voortplanting van die bittere amandelen plots zorgde voor enkele zoete amandelbomen. De zoete kwam voort uit de bittere en was dus automatisch inheems in hetzelfde territorium als dat van de bittere amandelboom. Aanvankelijk bleef de bittere variant procentueel het meest voorkomen totdat de (primitieve) mens passeerde: deze at veel liever zoete dan bittere amandelen en heeft vervolgens de zoete verder verspreid en de bittere eerder weggeruimd (dan konden ze op de plaats van die bittere een zoete amandelboom zetten). Een door de mens gekweekte winterlinde-variëteit (die bv in september bloeit) is nog wel licht iets anders, maar men zou naar mijn mening die variëteit als een mutant kunnen beschouwen en aldus moeten toelaten in een "eigen-soort-eerst"-bos.

Zoals je weet heb ik niks tegen andere rassen. Ik vind dan ook niet dat er een bepaald ras is dat het 'beste' ras is. Maar de zwarte bij is hier bij ons de enige inheemse honingbij en dus ben ik persoonlijk de mening toegedaan dat ze wel de voorkeur verdient. Maar nogmaals, dat is slechts mijn mening.

Groeten,
Dylan

PS: Vanwaar komen jouw wilde zwarte bijen en hoe hou je die op je Ardennenstand raszuiver? Indien het antwoord een geïsoleerde locatie is, dan vraag ik me af hoeveel volken je er staan hebt en welke teeltstrategie je toepast.

[Ewout]

Ik moet zeggen dat ik in mijn geselecteerde zwartjes de (internationaal vaak genoemde) typische mellifera-eigenschappen herken zoals ze bv. vermeld staan op http://www.imkerpedia.nl/wiki/index.php/Donkere_bij

Kun je die eigenschappen ook benoemen? Qua raatvastheid voldoen ze niet echt aan die typische kenmerken. Ik zie ook dat jouw bijen minder op rook reageren dan ik bij andere zwarte bijen gezien heb. Hebben jouw bijen bijvoorbeeld ook neiging tot stille moerwissels ipv zwermneiging?

[Dylan Elen]

Ewout

Zoals ik al gezegd heb, die kenmerken herkende ik toen ik de vergelijking maakte met mijn carnica's. Zoals ook Marc reeds opmerkte heeft de selectiewerkgroep van Mellifica de voorbije 20 jaar fantastisch werk geleverd: zo is de raamvastheid heel sterk toegenomen, maar stelde toch duidelijk minder voor dan bij mijn carnica's. Voor mij zijn ze raatvast genoeg, want als ik de honingzolders wil afnemen dan moet maar 1 keer een goede dosis rook inblazen en de honingzolders zijn - zo goed als - bijenvrij. Dat was bij mijn carnica's niet waar, daar was ik verplicht om de avond van te voren een bijendrijver te gaan steken ofwel om de honingramen een voor een af te borstelen.

Ze gaat spaarzamer om, vliegt bij lagere temperaturen en slechter weer, lijkt meer stuifmeel te halen, verkleint het broednest bij slecht weer, gebruikt meer propolis, ... dat zijn allemaal zaken die me opgevallen zijn toen ik nog bezig was met de omschakeling van mijn volken van carnica naar mellifera. Indien je echt verschillen wil merken is het best dat je van elk te bestuderen ras enkele volken naast elkaar zet op eenzelfde stand, laat de studie dan maar beginnen. Ik heb niet alle eigenschappen getest daar dat niet mijn bedoeling was, ik wilde gewoon de hele bijenstand omschakelen en toevallig heb ik dan op bepaalde eigenschappen verschil gemerkt tussen beide rassen.

Wat stille moerwissel betreft, ik geloof dat iemand enkele jaren terug zo'n test gedaan heeft. 7 van de 10 volken deden een stille moerwissel, de andere 3 zwermden. Alle koninginnen waren even oud. Eigenlijk had die man die test enkele jaren achter elkaar moeten doen, want je kan zo natuurlijk niet zeggen of dat hoge aantal stille wissels misschien dat jaar te maken had met een externe factor. Zelf ga ik dat alleszins niet testen, want moesten mijn volken hier een stille moerwissel doen, dan zit ik nadien opgescheept met standbevruchte F1's en daar kan ik weinig mee doen. Als mijn zwartjes in zwermstemming komen is dat alleszins wel een week of 2 à 3 later dan de carnica heb ik toen ondervonden, maar dat is voor mij dan gelukkig op de geschikte moment om met koninginnenteelt te beginnen. Bij mijn carnica's was ik vaak al een hele periode van te voren doppen aan het snijden, een tijdrovende bezigheid.

Groeten,
Dylan

[Freek]

Marc schreef:

- matige honingdracht op jaarbasis gezien

Vroeger toen ik nog heel klein was, gaf zo'n koebeest ook maximaal maar zo'n 10 L melk. De koe werd ook met gemak 15 jaar oud. Misschien maar goed dat het niet meer dan 10L was want je mocht het er met de hand uit knijpen.
Je had wel heerlijke room op die melk uit de melkbus.
Nu geven ze 40 L melk en mogen ze blij zijn als ze 6 jaar oud worden, de room is ook verdwenen door de melktank.
Als die bij rein is en ziekteresistent is heeft dat ook een zekere waarde.

Freek