De Hollandsche Magazijnkast

[Huib Koel]

Bedrijfsmethode: Hollandsche magazijnkast.

Ben druk bezig met het scannen van jaargang 1901. Kwam daar een leuk interview tegen met de maker van een 'nieuwe' kast. Dhr R. Tukker (ik meen uit Santpoort of Duin & Kruidberg) die veel succes had op de eerste tentoonstelling in Boxtel in het het jaar 1900. Hij geeft er een bedrijfsmethode bij kado: hier volgt het artikel (het vervolg moet ik nog scannen, ik weet niet in welk nummer)

Hollandsche Magazijnkast door R. Tukker Jzn.

Naar aanleiding van de vele aanvragen, die ik sedert de Tentoonstelling te Boxtel ontving over het door mij daar ingezonden kastje, verzoek ik, eenige ruimte om er in het "Maandschrift" een beschrijving van te geven.

Hoe ik tot dezen vorm gekomen ben?
Gewoon om van jongs af in de bijen te werken en met haar om te gaan, heb ik dikwijls opgemerkt, dat korven met breede koppen altijd de zwaarste waren,; daarom hadden wij, mijn vader en ik, toen wij nog ronde korf-ijmkers waren, altijd ruime korven met breede koppen. Hiermede verkregen wij ook goede resultaten. Maar een mensch is na eenmaal zoo, bij zoekt altijd naar beter, of liever naar verandering, èn wij dus ook!
Reeds vroeg hadden wij het "Handboek van bijenhouders" van J. Dirks, waarin de losse bouw behandeld wordt. Wij moesten dan ook proeven nemen met lossen bouw en maakten een paar kasten, waarmede wij in 't geheel niet konden werken; de losse bouw moest daarom weder van de baan. Later probeerden wij het nog tweemaal met lossen bouw, maar het mislukte beide keeren, tot wij in 1879 voor 't eerst vierkante kasten van stroo maakten, met 11 raampjes van 21 cm breed en 37 cm hoog. Hiermede ging het goed tot 1884, toen wij toevallig den boogkorf leerden kennen dien wij dadelijk in aanwending brachten. Wij slaagden daarmede eenige jaren naar wensch, alles moest nu boogkorf worden!
Maar later bleek toch weer de keerzijde en ging ik naar een ander model zoeken. Eerst een houten kast, waarvan de ramen 25 bij 25 cm waren; in deze werden de ramen vastgezet, zooals wij dat in den boogkorf gewoon waren, maar dat bleek heel lastig te zijn. Toen ramen van 30 bij 25 cm, die voldeden nog beter, wat den honigoogst betreft. Maar die ramen waren te hoog om los te hangen en zoo kwamen wij tot den vorm, dien de hierboven genoemde kast heeft. Altijd heb ik mij zooveel mogelijk aan de Duitsche normaalmaat gehouden, hiermede komt dit raam, 20 bij 35 cm, vrij goed overeen.
Inwendig gemeten is de kast: 30 cm. breed, 221/2 cm. hoog en 37112 cm. diep. Zij is ingericht voor kouden bouw d.w.z. de raten loopen van voor tot achter, vooral met het oog op de luchtverversching, en heeft 8 ramen. Heeft in het voorjaar een kolonie zich zoo sterk ontwikkeld, dat de kast of het magazijn vol voor bijen is, dan geeft men een tweede magazijn, al naar omstandigheden, hetzij boven, hetzij onder.
Zijn er volbouwde ramen, dan plaatst men het magazijn boven, de bijen zullen er dan dadelijk bezit van nemen.
Heeft men daarentegen raampjes met een stukje kunstraat, zoodat de bijen bouwen moeten dan doet men beter met het magazijn er onder te brengen, beneden zullen zij vlugger bouwen dan boven, óf het moet een bij uitzondering beste honigdracht zijn. Nu heeft men het in zijn macht, of men wil laten zwermen óf niet, of men een jonge koningin wil fokken of de oude behouden. Het is zeer gemakkelijk om een jonge koningin te kweeken en toch de oude eieren te laten leggen tot de jonge bevrucht is, hierdoor blijft, de stok of kolonie zeer sterk.
Nemen wij nu eens aan, dat ons eerste magazijn vol met bijen en broed is, zoodat we een tweede moeten geven en geen volbouwde raten hebben. Wij zetten dit eenvoudig onder het eerste en laten bouwen. Maakt de kolonie later aanstalten tot zwermen, dan nemen wij zoodra er bezette moedereellen aanwezig zijn, den zwerm kunstmatig af. Hiertoe plaatst men een derde magazijn weer onder het tweede en nu moet de koningin ook in het onderste, waarna deze twee magazijnen één kolonie vormen. Het magaz