Zwermen en al dan niet zwermverhindering?!?

Hoe pak je het bijenhouden goed georganiseerd aan. Bijenwoningen, gebruiksvoorwerpen bij het houden van bijen.
Plaats reactie
Robert
Berichten: 24
Lid geworden op: vr 22 mar 2002, 21:31
Locatie: Nederland
Contacteer:

Zwermen en al dan niet zwermverhindering?!?

Bericht door Robert » di 23 apr 2002, 22:05

Zwermen is een natuurlijke neiging van een bijenvolk. Het is de manier om het volk in stand te houden. Het is ook om die reden dat bijen bij problemen (honger) of juist uit weelde (te weinig plaats) hun heil elders gaan zoeken. Wij als imkers proberen veelal de natuur een handje te helpen om zo het verlies aan bijen te beperken en zelf te plannen (bij te sturen) wanneer er 'kunstmatig gezwermd' wordt. Zo houden we volken van voldoende omvang om drachten te kunnen benutten.

Wat is nou jullie mening over ingrijpen in een bijenvolk tov het natuurlijk laten zwermen? Als je ingrijpt hoe doen we dat dan? En hoe voorkom ik nou dat ik wordt verrast?

Groet,


Robert

Els Kleijnendorst
Berichten: 976
Lid geworden op: zo 07 jan 2001, 00:00
Locatie: Nederland
Contacteer:

Re: Zwermen en al dan niet zwermverhindering?!?

Bericht door Els Kleijnendorst » wo 24 apr 2002, 22:11

Beste Robert,

zal proberen om vanuit mijn ideeën over zwermen en zwermverhindering in het vroege voorjaar te antwoorden op je vragen.

Het belangrijkste wat betreft zwermen noem je zelf al in je eerste regel: "Zwermen is een natuurlijke neiging van een bijenvolk".
Zelf noem je al de hongerzwerm en ruimtegebrek in de kast. Leendert v.d. Bosch beschreef het verloren gaan van de koningin(nen) bij verenigen. En dan is het ook nog mogelijk dat de koningin bekneld of naast de kast is gevallen tijdens de eerste inspectie. Allen fouten van de imker.

Komt echter iets later in het voorjaar het volk in zwermstemming, dan is dit een volkomen natuurlijke ontwikkeling. Dan is de zwermneiging van het volk vaak afhankelijk van geheel andere zaken: hoe oud is de koningin? Des te ouder ze wordt des te sneller zal het volk tot doppen aanzetten over gaan. Dat is de reden waarom de imker over het algemeen koninginnen ouder dan 2 jaar niet handhaaft op de stand, teeltmoeren uitgezonderd natuurlijk.
Ook het bijenras van je moer is vaak bepalend voor de voorjaarsontwikkeling.

Je sprak ook over ruimtegebrek. Natuurlijk komt dit veel vaker voor bij de imker die er prat op gaat dat hij zijn eerste inspectie pas in mei doet. In dat geval wordt vaak nog een gedeelte van de ruimte ingenomen door het restant wintervoer, en met de explosieve voorjaarsontwikkeling van een volk en de nectar en stuifmeel die wordt binnengedragen, is de ruimte al snel te krap.

En dan is daar nog de verveling binnen een volk. Neem nu dit jaar; de volken zijn heel groot uit de winter gekomen, konden door de extreem vroege voorjaarsbloei en hoge temperaturen in februari en maart snel doorgroeien. Maar ook de oudere bijen in de volken gingen langer mee, ze verkleumden immers niet in het veld tijdens de eerste foerageertochten. Kortom, de volken zijn veel vroeger dan andere jaren "op zwermhoogte". Volgt er nu een iets koudere periode (zoals de afgelopen paar weken) dan zitten veel van de bijen thuis, er is weinig te doen, kortom er worden zwermplannen gesmeed en doppen aangezet.
Zag je in je volk(en) bij de laatste inspectie al volop darrenbroed en een enkele speeldop, dan weet je dat zodra de temperatuur hoog genoeg is, dat er zwermen komen.

Maar er zijn altijd volken die zich niet aan de regeltjes houden: ze hebben ruim voldoende ruimte, er is volop dracht, er wordt volop nectar en stuifmeel gehaald en toch willen ze er tussenuit. Zo'n volk kan je wekelijks 'pesten' door alle doppen weg te breken (tot je er een hebt vergeten) of de koningin in haar legcapaciteit te beperken (zoals bij de Rensonmethode). Maar je kan zo'n volk ook gebruiken voor hetgeen ze zo graag willen: doppen aanzetten.

Dit volk is op dat moment altijd het grootste van mijn stand en staat dan al op 3 BK's en 1 HK, soms zelfs 2 HK's. Van ruimtegebrek kan dus geen sprake zijn. Zodra ik bemerk dat er doppen worden aangezet, begin ik de koningin naar de onderste BK te werken door wekelijks het moerrooster 1 etage lager te leggen. Dit heeft als voordeel dat je niet door de gehele kast belegde doppen hebt en krijgt.
Zodra de koningin 5 of 6 dagen opgesloten zit in de onderste broedkamer, hang ik in het volk waaruit ik wil telen (in mijn geval de Schiermoer) een heel mooi, liefst 1x bebroed raam, en dat gaat in het midden van het broednest. De volgende dag even kijken of er al eieren in gelegd zijn, zo niet, dan is dat de dag daarop zeker het geval.
Op dat moment haal ik de gehele onderste broedkamer met koningin van mijn zwermgrage volk er tussenuit. Uit de 2e broedkamer van onderen (nu de onderste) haal ik een stuk of 4 ramen met ouder open broed en verwissel die met gesloten broed uit de bovenste BK. Tussen deze ramen hang ik het raam eitjes. Het raam (stuifmeel of nectar) dat ik overhoud gaat naar mijn Schiermoer .
Natuurlijk kan je ook overlarven of larven bij een collega-imker gaan halen en dat raam in het volk hangen. Maar zelf prefereer ik na alles uitgeprobeerd te hebben deze simpele methode, bovendien ga ik dan uit van 1 dags eieren en kan ik ook exact het uitlopen van de moeren bepalen.

De bak met de koningin erin gaat bovenop een separator op het hoofdvolk. (heb wat ruimtegebrek op m'n stand).
Maar dat bovenop zetten heeft ook voordelen.
In het hoofdvolk worden de doppen optimaal verzorgd, ze waren er immers aan toe! Maar bovendien zal het zich, door de verminderde broedverzorging, zich geheel gaat toeleggen op het honinghalen.
De veger bovenop het volk profiteert van de warmte die opstijgt uit het hoofdvolk. Deze veger krijgt dan ook gelijk een 2e broedbak erbij, het broed verdeel ik over beide bakken. (Ja, het is nu een echte toren geworden). Het is onvoorstelbaar welke legcapaciteit de moer dan ontwikkelt. Na een dag of 8 zorg ik dat er zeker 6 ramen broed in de bovenste BK van de veger komen en de moer gaat met een moerrooster in de onderste BK.
Weer een week later, afhankelijk van het weer en wanneer ik er tijd voor heb (dus ca 14 dagen na het veger maken en teeltraam inhangen, maar uiterlijk 15 dagen later, bij warm weer iets vroeger) snij ik de doppen uit en stop ze in kluisjes. Deze gaan terug in het volk in een speciaal raam.

Alle doppen zullen nu binnen 24 uur uitlopen en als je dit in het weekend laat vallen is dit een groot voordeel voor diegenen die werken. Je behoeft tijdens deze gehele periode geen hele kast na te zien op doppen. Veger maken is een kwestie van de bak eronder uit trekken en bovenop plaatsen. Het enige dat belangrijk is, is dat de 2e BK van de veger bij het hoofdvolk wordt tussengeschoven (broed moet ouder zijn dan 6 of 7 dagen !!), doe je dat niet dan bestaat de kans op een bruidzwerm! (alle broed is immers anders uitgelopen).

En je hebt jonge onbevruchte moeren wanneer de andere volken pas aan doppenaanzetten beginnen te denken. Dus ook bij je overige volken alleen maar voordeel van zo'n zwermgraag vroeg volk: geen doppen in de andere kasten. Zorg ook dan weer voor ouder broed in het hoofdvolk en de veger bovenop. Je kan de jonge moer dan zo in laten lopen.

Maar wellicht gebruiken andere imkers hun vroege zwermrijpe volken op volkomen andere manieren. Vertel er eens iets over!

Met vriendelijke groet,
Els

Plaats reactie

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 42 gasten