Ambrosiushoeve/PPO-bijen en "ons" geld, deel 1

[henkvanderscheer]

Oprichting van de Ambrosiushoeve

Politiek van de overheid
In het laatste kwart van de 19e eeuw heerste in de landbouw in West-Europa en zeker ook in Nederland een crisis. Die werd veroorzaakt door een sterk toegenomen aanvoer van graan uit o.a. Noord-Amerika en Rusland. Aanleg van spoorlijnen en de komst van stoomschepen maakte dit mogelijk. Veel landen beschermden hun landbouw vervolgens met hoge invoerrechten of directe subsidies. Nederland, waar de internationale handel en scheepvaart belangrijk waren, had daarentegen belang bij vrijhandel en koos voor een andere vorm van hulp aan de landbouw. De overheid hielp landbouwers zichzelf te ontwikkelen door middel van (beroeps)Onderwijs, Voorlichting en Onderzoek. Dit "OVO-drieluik" vormde tot omstreeks 1980 de basis van alle handelen van het Ministerie van Natuurbeheer, Landbouw en Visserij (MLNV) richting de diverse landbouwsectoren.
In 1896 werd de eerste Rijkslandbouwleraar aangesteld, de heer C.H. Claassen. Hij kreeg als taak het regionaal landbouwonderwijs te ontwikkelen en groepsvoorlichting te organiseren. Voor de tuinbouw werden Rijkstuinbouwleraren aangesteld; vanaf omstreeks 1920 werden deze Rijkstuinbouwconsulenten genoemd. Ze droegen hun ideeën uit via proeftuinen en tuinbouwwinterscholen.
Pas na 1935 kwam er voldoende assistentie voor de consulenten om de tuinbouw in technische zin te helpen en kon de Rijkstuinbouwvoorlichtinsdienst (RTVD) haar vleugels uitslaan qua voorlichting en onderwijs.
Een andere ontwikkeling direct voor en na de laatste wereldoorlog was de aanstelling van Rijkstuinbouwconsulenten in Algemene Dienst. Directeuren van onderzoekinstellingen op een bepaald vakgebied kregen die titel. Zo werd er gezorgd voor een nauwe band tussen onderzoek en voorlichting.

Gevolgen voor de bijenhouderij
In 1905 werd voor de bijenhouderij een zogenaamde "wandelleraar" benoemd, dhr. L. van Giersbergen. Daarnaast stelde de overheid nog geld beschikbaar voor bijenteeltcursussen. In samenwerking met de georganiseerde bijenhouderij (lees VBBN) werden leerstallen opgericht; gestreefd werd naar één per provincie. Die leerstallen waren vrij toegankelijk voor bijenteeltonderwijs. In 1919 werd van dhr. van Giersbergen tot Rijksbijenteeltconsulent benoemd en werd ook Dr. Ir. A. Minderhoud aangesteld als Rijksbijenteeltconsulent. Laatst genoemde drong bij de bijenhoudersorganisaties aan op de vorming van een proefbijenstand, maar het zou tot 1936 duren vooraleer alle bijenhoudersorganisaties op één lijn zaten en de "Stichting Nederlandse Proefbijenstand" kon worden opgericht. Vervolgens kon men het niet eens worden over de plaats van de proefbijenstand en wilde de overheid niet meteen over de brug komen met geld. Toen gooide de tweede wereldoorlog roet in het eten en duurde het tot 1947 voor er weer overlegd kon worden. Als eerste werd de stichting Bedrijfsraad voor de Bijenhouderij in Nederland, kortweg de Bedrijfsraad, opgericht als platform voor samenwerking tussen de imkerorganisaties. Zonder samenwerking zou er geen overheidssubsidie komen. Eind 1947 werd een accoord bereikt over de oprichting van een Instituut voor Bijenteeltonderzoek onder leiding van Dr. Ir. Minderhoud met als vestigingsplaats Wageningen èn van een Proefbijenstand onder directie van Ir. F.J.A.M. Mommers, sinds 1939 de adjunct van Dr. Ir. Minderhoud. Het beoogde instituut werd echter nooit gebouwd. Na de pensionering van Dr. Ir Minderhoud in 1959 voerde MLNV een bezuiniging door en werd zijn functie van Rijksbijenteeltconsulent niet meer vervuld. Wel werd in 1947 van de gemeente Tilburg een 4 ha terrein gehuurd voor de Proefbijenstand.

Oprichting van de Ambrosiushoeve
In de zomer van 1949 kwam de proefbijenstand onder de naam Ambrosiushoeve in bedrijf onder leiding van Ir. Mommers. Hij was na de tweede wereldoorlog tot derde Rijksbijenteeltconsulent benoemd met vooral het zuiden van ons land als werkgebied. De begroting van de Ambrosiushoev

[Oude Essink]

Hallo Henk: Spreekt mij aan, even de voorgeschiedenis erbij halen!!
hennie oes