Europa’s eerste en oudste acacia staat in Doorwerth.
Met ijzeren banden en zware krammen wordt hij overeind gehouden, de trotse, oeroude reus van Doorwerth. Zijn geschiedenis is nauw verweven met die van het kasteel, waar hij als klein boompje werd geplant in 1601.
Jean Robin, de toenmalige, beroemde Franse plantkundige in Parijs en lijfarts van de koning, kreeg van de medische faculteit aldaar opdracht tot de aanleg van een botanische tuin. Medicijnen werden in die tijd betrokken uit planten en de opleiding tot arts was vooral een studie in de plantkunde: oorsprong van veel botanische tuinen. Zijn liefde ging uit naar het kweken van exoten, die hij van over de hele wereld naar zijn kassen haalde. Zo bracht hij in 1601 uit Noord-Amerika een aantal exemplaren van een “prachtboom” mee, die in zijn uiterlijk leek op de in Europa welbekende, uit Zuid-Afrika afkomstige Acacia, een soort waartoe ook de Mimosa behoort. Voor het benoemen van planten waren toen nog geen duidelijke regels. In zijn systeem van 1759 neemt Linnaeus, ook arts – botanicus, de boom op bij de Vlinderbloemigen onder de naam: Robinia pseudoacacia (de schijnacacia van Robin) . In de volksmond blijft de foute naam Acacia voortbestaan.
Het fraaie kasteel Doorwerth heeft een lange geschiedenis van vernieling en wederopbouw. Het uit de middeleeuwen stammende gebouw was in 1560 aanzienlijk verbouwd en uitgebreid, toen het in 1601 een van de door Robin geïmporteerde exemplaren van de Acacia verwierf. De aanleiding is niet geheel duidelijk. De Nederlanden waren bezig zich tot enige staatsvorm te formeren om zich te ontdoen van de Spaanse overheersers. Het naambordje bij de boom suggereert de “Unie van Utrecht” uit 1579. Dan zou de boom er 22 jaar later geplant moeten zijn.
Tijdens de slag om Arnhem in september 1944 stonden kasteel en boom midden in de vuurlinie; het kasteel veranderde in een troosteloze puinhoop en de kruin van de boom werd aan flarden geschoten. Maar de oersterke boom liep wonderwel weer uit en maakte een nieuwe kruin, die in juni volop bloeit en bij gunstig weer gonst van de bijen. De grillige stam met zijn diepe groeven en knobbels heeft een omtrek van7 meter.Het kasteel ging pas in 1986 weer open voor publiek en is thans met de boom een trekpleister voor de toerist.
Sinds zijn introductie door Robin behoort de Acacia in Europa tot de top van de late-lente dracht. De plant breidde zich ook uit naar Oost Europa, China en Korea. Zo kent Hongarije momenteel 350.000 hectare Acaciabos en is daarmee een van de grootste leveranciers van Acaciahoning.
zie ook:
Drachtplantenindex